Kosynierzy – to wyjątkowa, ochotnicza formacja piechoty zasilająca szeregi wojsk powstańczych polskich zrywów narodowych XVIII i XIX wieku.
Podstawowym uzbrojeniem kosynierów były kosy bojowe. Ta broń powstała po przekuciu i osadzeniu na sztorc ostrza zwykłej kosy gospodarskiej. Do głowni przytwierdzano także poprzeczne pręty umożliwiające zrzucanie kawalerzystów z koni. Kosą bojową można było zadawać ciosy zarówno przez pchnięcie jak i cięcie, co w połączeniu z długością drzewca, dawało kosynierowi znaczną przewagę w walce wręcz nad uzbrojonym w karabin z bagnetem rosyjskim żołnierzem.
Niekiedy formacje kosynierów dozbrajano także bronią palną.
Podczas powstania styczniowego ugrupowaniem bojowym była dwurzędowa linia lub sześciorzędowa kolumna. Do odparcia szarż kawaleryjskich, formowano się w dwurzędowe czworoboki. W tym przypadku pierwszy szereg klękał, opierając drzewce kos o ziemię, a brzeszczoty unosząc na wysokość końskich piersi. Formacje kosynierów, właściwie wykorzystywane udowadniały swoją wysoką wartość bojową, niejednokrotnie odnosząc sukcesy i przełamując pozycje rosyjskie, jak podczas bitew pod Węgrowem i Grochowiskami.
Fot.: Kosynierzy podczas powstania styczniowego w 1863 r.
http://phw.org.pl/kosynierzy-powstania-styczniowego/