Jezu Chryste Królu Polski Polscy módl się za nami wszyscy święci święty Boże módl się za nami wszystkie pokolenia tutaj nas przy tym stoliku prezydialnym czy życzycie sobie żeby stać czy siedzieć tak chyba właśnie lepiej jest lepiej jest bo możemy się widzieć a to jednak jest taki może nie najistotniejszy ale atut spotkania yyy wielce szanowni państwo prezesi przewodniczący tej debaty yyy koledzy współprenci wielcy szanowni państwo przyjaciele tutaj w tym starym grodzie piastowskim polskim Krakowie jest dla mnie wielkim zaszczytem żeby tutaj móc razem z państwem się spotkać i tak właśnie debatować na temat który jest taki nośny a który przez 1000 lat wymagał naszej polskiej refleksji nad jego głębią i nad tym wszystkim co dotyczy tego aktu i tak sobie pomyślałem że zawsze jest dobrze mieć taką linię przewodnią żeby ukazać to zagadnienie i dla mnie samego w dużej mierze zaskakujące bo jak rozmawialiśmy z panem Arkadiuszem o o temacie to właśnie pewnie Duch Święty nas zainspirował żeby dotknąć tej problematyki a mianowicie królewskości i ewentualnie demokratyczności czy te rzeczy są można używać zamiennie czy jednak mogą się różnić aż do pewnych form wykluczania się wzajemnego i dlatego sięgnąłem drodzy państwo po refleksję kościoła nad królewskością i Chrystusa i w ogóle generalnie która została wyrażona w tej słynnej encyklice Kwas Primas Piusa 11 i właśnie to są faktycznie rzeczy zaskakujące myślę że w tych ramach czasowych o których mówiliśmy powinienem się wyrobić a zresztą i tak najciekawsze rzeczy później pojawiają się we wzajemnej rozmowie w dyskusji drodzy państwo imię i władza króla należy się w pierwszym i naczelnym rzędzie Chrystusowi człowiekowi z jakiej racji a to dlatego że Pan Jezus przez wcielenie jako odwieczny logos Boga Ojca właśnie on przyjął ludzką naturę i on wcielił się w naszą ludzką postać i z tej racji że chociaż wcielony Syn Boży wraz z Bogiem Ojcem i Duchem Świętym dokonują dzieła zbawienia i odkupienia człowieka i świata to jednak tylko osoba Syna Bożego stała się człowiekiem i z tej głównej racji właśnie Bóg Ojciec przekazuje władzę nad całym stworzeniem czyli nad aniołami ludźmi i całym światem zwierząt i roślin i całym wszechświatem po prostu swojemu wcielonemu w nasz ludzki byt Synowi stąd też proszę zauważyć jeżeli zostawiamy z takim rozumieniem genezy królewskości i pojęcie demokratyczności to nie znam pojęcia demokratyczności które by wyprowadzało imię władzy i panowania od właśnie tego Boga transcendentnego i od właśnie tego który stał się człowiekiem a zatem można powiedzieć że w punkcie wyjścia przy pytaniu o genezę władzy już mamy istotną by nie powiedzieć wykluczającą się pozycję pojęcia króla i królewskości w sensie najwłaściwszym bo chrześcijańska nauka to jest szczyt racjonalności a zatem z niej w interpretacji oczywiście magisterium eklezje wyprowadzamy wszystkie najpewniejsze w sensie tej racjonalności i naturalnej nadprzyrodzonej wnioski wszystkie narody pokolenia i języki służyć mu będą proszę zauważyć że cała cała celowość władzy i wszelkiego panowania ogniskuje się na Chrystusie Jezusie a zatem proszę zauważyć że tutaj polskość my wtedy otrzymaliśmy koronę kiedy właśnie te kwestie naczelne były dla naszych przodków wyjaśnione że właśnie najwyższy władca to jest objawiony w Jezusie z Nazaretu Bóg i że istotą władzy którą jako królewską Analogicznie do królewskiej władzy Chrystusa Pana otrzymuje nasz przodek syn Mieszka i Bolesław Chrobry to te rzeczy żeby móc w tamtym czasie otrzymać koronę królewską musiały być pewne nie tylko na zasadzie przypuszczenia prawdopodobieństwa lecz pewności poznania i nasz polski lud już przed tysiącem lat tę pewność poznania w sensie genetycznym że władza wszelka wywodzi się od Boga objawionego w Jezusie w interpretacji katolickiego chrześcijaństwa królestwo przede wszystkim duchowe proszę zauważyć że Pan Jezus jako człowiek i jako odwieczny syn Boga Ojca koncentruje się przy pytaniu o o tym co co jest jakby jego troską we władzy nad nami jako ludźmi to Pan Jezus koncentruje się głównie w sferze duchowości a zatem wtedy kiedy przedstawiciele narodu żydowskiego oczekują od Chrystusa wmieszania się w ten porządek kompetencji który które otrzymał naród Izraela pan Jezus mówi: "Nie to nie jest moja dziedzina" a zatem podkreślamy tutaj także w staraniach naszych pokoleń na przykład o intronizację Pana Jezusa jako króla Polski do czego mamy prawo bo taka jest prawda chodzi tylko o to żeby nasza polska świadomość w naszych pokoleniach dojrzewała do tego poziomu ale właśnie każdy może postawić nam słuszny zarzut jeżeli chcielibyśmy żeby Pan Jezus wmieszał się na przykład w realne sprawy polskiego państwa polskiej polityki polskiego prawa innych rzeczy Pan Jezus troszczy się o wymiar duchowy całej rzeczywistości którą nazywamy władzą czy rządzeniem czy panowaniem wejście do królestwa Chrystusowego dokonuje się przez wiarę i chrzest proszę zauważyć że jest logiczna kolejność a mianowicie że najpierw Polska została ochrzczona i w sakramencie chrztu świętego przez naszego praojca mieszka przyjęliśmy wiarę prawdziwą czyli objawioną i w związku z tym dopiero później po tym jak naród wrastał w rzeczywistość sakramentalnego przymierza z Bogiem i także przymierza we wierze dopiero wtedy uzyskaliśmy koronę królewską a zatem jeżeli na przykład demokracja Marksa czy Engelsa bo oni też postulują demokratyczne państwo jeżeli ona presis wbis w miejsce odwiecznego syna bożego i wcielonego w naszą naturę Jezusa z Nazaretu wprowadzają państwo ateistyczne czy komunistyczne czy socjalist bo różnych pojęć używają w zależności od poziomów ich argumentacji to znaczy że wtedy królewskość i demokratyczność się wzajemnie wykluczają jest to po prostu wykluczanie się kontradyktoryjne czyli najradykalniejsza opozycja wytwarza się wtedy pomiędzy tymi stanowiskami i tutaj od razu dochodzi w argumentacji papieża Piusa X od razu jest wprowadzane pojęcie etosu i różne pojęcia które ten etos opisują jak na przykład skromność czy pokora czy właśnie wierność obyczajom nabudowanym na naszej doktrynie świętej katolickiej czy też prawość sprawiedliwość jako skutek prawego sumienia i prawych rządów i prawej władzy bo zawsze tak jak wiemy że byt prawa prowadzi do sprawiedliwości jako skutku prawa i po tym poznajemy naturę prawa jak skutkuje dany kształt prawa a zatem tylko prawo prawe które jest nabudowane na prawym rozumie a prawy rozum jak rozumiemy w tym kontekście argumentacji Kościoła rzymskokatolickiego jest osadzony zarówno w naturalnym rozumie ludzkim jak też i w rozumie ludzkim ubogaconym objawieniem czyli wiarą i sumienie które także jest dodatkowo oprócz prawa naturalnego wyposaża się w wymogi które Pan Jezus nam w Ewangelii opisał czyli w Ewangelii jeszcze dochodzi do prawno naturalnego wymiaru właśnie prawości czy etosu szeroko pojętego chrześcijańskiego jeszcze dochodzi ten radykalizm ewangeliczny opisywany przez Pana Jezusa chrystus powstrzymywał się od władzy nad jakimikolwiek sprawami doczesnymi co powiedzieliśmy dlaczego bo to jest domena naszej podmiotowości ona została nam zawierzona i w związku z tym Pan Jezus nie wycofuje tego słowa które Bóg Ojciec i On jako Syn Boży i Duch Święty dali nam jako kreator boski kreator i w związku z tym ten obszar i rozmiar i i ten ten horyzont naszej podmiotowości w działaniu jest w pełni nietykalne władz władcy państw po prostu powinni złożyć publiczną cześć i posłuszeństwo królującemu Chrystusowi czyli proszę zauważyć ponieważ władza państwowa na przykład czy samorządowa ponieważ jest władzą publiczną dlatego nie wystarczy w życiu polityka czy samorządowca prywatny akt dlaczego dlatego że akt czci dla Chrystusa Króla zależy od wymiaru sprawowanej władzy jeżeli ktoś jest ojcem rodziny to może złożyć swój prywatny akt uznania Pana Jezusa za króla nad nim i jego rodziną natomiast jeżeli ktoś sprawuje publiczną służbę czyli na rzecz dobra wspólnego to czy to jest służba państwowa czy samorządowa jest zobligowany per analogiom do złożenia publicznego aktu bo to jest wyraz uznania że Pan Jezus zarówno na forum internum czyli w naszym wnętrzu i na forum forum eksternum czyli na forum zewnętrznym władza Chrystusa dotyczy obydwóch wymiarów naszego bytowania y i tak jak też gdybyśmy spojrzeli na rzeczywistość człowieka jako indywidu i zarazem jako członka społeczności na przykład my Polacy jako członkowie społeczności narodu polskiego i tak też to dotyczy innych narodów że ponieważ my mamy wymiar w sobie ten indywidualny i społeczny jako bytowości osobowe Dlatego drodzy państwo te akty mają taki charakter i powinny mieć taki charakter w zależności od tego w jakim obszarze my się po prostu poruszamy i działamy gdy Boga Jezusa Chrystusa usunięto z praw i z państw i gdy już nie od Boga lecz od ludzi wywodzono początek władzy zburzono fundamenty władzy prawa i państwa proszę zauważyć że dzisiaj do rzadkości należy jeszcze rozumienie prawa czy bytowości państwa w różnych państwach świata w różnych narodach i społecznościach żeby one pojęły właśnie władzę i naturę państwa po prostu obiektywnie zgodnie z prawdą takim przykładem jest państwo Izrael które wprawdzie ma bardzo dużo członków wierzących w wierze judaistycznej ale jak wiemy że państwo Izrael ma charakter istotnie świecki w związku z tym widzimy jaki to jest dramat jakie to jest rozdarcie w naszym państwie to tylko mamy taki dodatek że mamy w preambule konstytucji wymienione imię Boga chrześcijańskiego czy też wartości chrześcijańskie ale de facto jeżeli przyglądamy się rozstrzygnięciom nawet samej konstytucji dalej to już pojawia nam się szereg wątpliwości czy z tego ducha tego Boga objawionego my ustawę zasadniczą wyprowadzamy tak jak jeszcze wcześniej choćby Konstytucja 3 maja powołała się presyis wbis na Boga w Trójcy Świętej Jedynego i to była pierwsza i ostatnia konstytucja w której pojawia się pojęcie Boga w Trójcy Świętej jedynego już później nasza społeczność polska nie doczekała się takiej konstytucji były owszem przykłady nadmienienia Boga wszechmogącego ale już nie Boga w Trójcy Świętej Jedynego i dzisiaj jeżeli patrzymy na przykład na ustawodawstwo Unii Europejskiej czy innych krajów świata widzimy że tam już nie ma miejsca dla Boga owoce i intronizacji niesłychane dobrodziejstwo jak należyta wolność jak porządek i uspokojenie jak zgoda i pokój oczywiście że po prostu uznanie Chrystusa i współpraca z Chrystusem w każdym akcie działania bo jak wiemy tylko wtedy akt władz sprawowania władzy jakiegokolwiek typu od państwowej aż po tę o najmniejszym zakresie czy władzy w kościele to drodzy państwo Każdy akt i każda postawa w całej rozciągłości sprawowania władzy powinny korespondować z osobą i dziełem Jezusa Chrystusa z jego nauką dlaczego bo Chrystus króluje w umysłach ze względu na to że jest prawdą a zatem nie mogę ani jednego aktu w moich w moich działaniach oderwać od prawdy czyli od prawego rozumu bo tylko prawy rozum w aspekcie jego teoretycznego wymiaru jest osadzony w prawdzie poszukuje prawdy głosi prawdę i broni prawdy o ile zachodzi taka konieczność czy potrzeba dlatego też w rozumie praktycznym które nazywamy które nazywamy również sumieniem to zauważcie państwo że znowu prawy rozum to nie tylko kieruje się wymogami naturalnego prawa które jest wpisane w każde ludzkie serce czyli w ten wymiar praktyczny naszego intelektu w momencie poczęcia w łonie matki lecz co więcej że ta prawość naszych sumień ochrzczonych powinna także być czerpać i sydzić się i ubogacać i przenikać naszą działalność w sensie ewangelicznym czyli jeszcze wydoskonalonym zradykalizowanym chrystus króluje również w woli ludzi ponieważ jego wola ludzka zupełnie stosuje się do najświętszej woli Bożej i jej słucha czyli Chrystus jako zarówno jako Bóg w swojej wolności kieruje się miłością zasadą dobra i Chrystus jako człowiek całą swoją wolę orientuje na miłości Boga i człowieka jako bliźniego zatem znowu proszę zobaczyć że królewskość polega na tym i jest łatwo rozpoznawalna kiedy zawsze jej rysem jest w aspekcie racjonalnym właśnie prawda i prawo słuszne a w aspekcie wolitywnym miłość i dobro każdego typu natomiast demokratyczność w nowożytnym tego słowa znaczeniu czyli po Marksie i Engelsie to drodzy państwo trzeba przyznać że z racji na to że jest zasadniczo odcięta od tych obiektywnych korzeni bytowych czyli od Boga transcendentnego dlatego demokratyczność jest w aspekcie racjonalnym i wolitywnym sparaliżowana nie ma jej dlaczego bo nie ma racji bytu dla prawdy i dla miłości ponieważ materialistyczna ideologia między innymi pozbawiła ludzkość w jej propozycji demokratyczności ducha bytu ducha a skoro nie ma w marksizmie leminizmie choćby czy w neomarksizmie w genderyzmie i innych tego typu odmianach komunistycznych ideologii nie ma drodzy państwo bytu który jest duchem w związku z tym pytanie o prawdę czy o dobro czy o miłość czy inne duchowe ideały jest po prostu bezzasadne chrystus Pan jest królem serc bo jest Bogiem miłością cały byt Boga króla i człowieczeństwa Jezusowego cały jest przeniknięty miłością żadnego wymiaru w bycie boskim nie ma który by nie był przeniknięty miłością czyli absolutnym dobrym i dlatego właśnie Chrystus jest powszechnym władcą czyli uniwersalnym tak jak jest uniwersalnym kreatorem tak jak jest uniwersalnym zbawicielem i uniwersalnym odkupicielem tak też drodzy państwo Chrystus jest uniwersalnym władcą czyli uniwersalnym królem a to oznacza że jest najwyższym prawodawcą czyli co to oznacza że każdy akt stanowienia prawa musi wytrzymać kryterium Chrystusa Króla i żadnego aktu nie można oderwać od Chrystusa Króla o ile człowiek chce w swoich postawach sprawowania władzy która jest mu przez Boga zawierzona okazać się prawym i naturalnie że Chrystus jest najwyższym sędzią czyli ostateczny ten wynik orzecznictwa ludzkiego powinien być uzależniony od Chrystusa sędziego a czy słyszeliście państwo żeby jakiekolwiek orzecznictwo kierowało się właśnie Chrystusem jako najwyższym sędzią najwyższym prawodawcom i najwyższym wykonawcą prawa przecież jeżeli mamy problem a mamy nawet w rozumieniu Chrystusa jako najwyższego władcy.

   W środowiskach ściśle katolickich, na przykład w środowiskach prawników Stolicy Apostolskiej, to wiemy, że zdania w kwestii:  czy chrześcijaninowi katolickiemu wolno jest przyjmować preparaty medyczne,  które nigdzie na świecie nie zostały zarejestrowane jako szczepionki przeciwko COVID w sensie prawnym, ale zostały tak nazwane szczepionkami przeciwko COVID-19,  to wiadomo było, że wszyscy prawnicy także i Stolicy Apostolskiej wiedzieli ponieważ szefostwo firm farmaceutycznych, które wyprodukowało ten preparat przyznało się, że w pierwszych ogniwach tych preparatów mamy do czynienia ze zbrodnią dzieciobójstwa.

    Johnson and Johnson, ta firma przyznała się, że jeden embrion zabito, inne firmy, że ileś tam embrionów i w związku z tym pojawiło się także pośród prawników w Rzymie takie przekonanie, że z racji na to, iż odległość czasowa pomiędzy rokiem tam 2021 czy drugim a latami 70, bo podobno wtedy zaczęto już nad tym pracować i ze względu na różnicę temporalną Wolno katolickim chrześcijanom przyjmować takie preparaty bez obawy o materialną kooperację w zbrodni dzieciobójstwa. Otóż trzeba się kochani odwołać w rozumieniu zasady przyczynowości do Arystotelesa, jak nauczał i do dzisiaj naucza słusznie Arystoteles, jeżeli jest pomiędzy jedną rzeczą a drugą obiektywny związek przyczynowy, to on nie wygasa w miarę upływu czasu. Innymi słowy, jeżeli raz coś zaistniało, że jest przyczyną czegoś, to nigdy nie przestanie być tego przyczyną. Innymi słowy, obiektywnie interpretując prawo naturalne i zasadę przyczynowości w sensie klasycznej, nawet nie mówię chrześcijańskiej metafizyki, to drodzy państwo, każdy, kto przyjął ten preparat medyczny, który niektórzy nazwali szczepionką przeciwko COVID-19, partycypuje aktywnie, materialnie w zbrodni dzieciobójstwa, albo jednego embrionu, czyli, albo jednego człowieka, albo wielu ludzi w zależności od tego, z jakiej firmy pochodzi taki preparat.

Czyli drodzy państwo co to oznacza dlaczego używam tego przykładu żeby zilustrować jak głęboko kryzys naszej kultury królewskiej dosięgnął nawet wnętrze niektórych prawników kościoła rzymsko-katolickiego, dlatego też drodzy państwo tutaj zachodzi pytanie, czy zatem to wezwanie do uznania prywatnego i publicznego nad sobą i nad własnym państwem, czy samorządem władzy królewskiej Chrystusa, czy to są drodzy państwo rzeczy, które można sobie wybrać czyli arbitralnie potraktować, czy obligatoryjnie.  Otóż jeżeli człowiek dochodzi do pełni dojrzałego umysłu w sensie chrześcijańskim to jest zobligowany czyli ma obowiązek powinien dokonać jeżeli sprawuje władzę tylko nad sobą to aktu prywatnego czy nad swoimi bliskimi jeżeli jakąkolwiek władzę sprawuje to powinien dokonać aktu uznania Chrystusa jako władcy nad daną społecznością instytucją i już właśnie podsumowanie podsumowanie drodzy państwo to chciałbym zacytować zamiast podsumowania taki tekst świętego Stanisława Papczyńskiego z Podegrodzia na Podkarpacie nasz przyjaciel Staszek jest tutaj z Warszawy przybył ale rodem z Podkarpacia i ten wielki święty i tak pisze do króla Polski Wiśniowieckiego przypuszczam najczcigodniejszy książę że z największym zaangażowaniem miłością pracą czujnością gorliwością boska cześć w królestwie tobie powierzonym będzie przez ciebie rozwijana prawowierna religia strzeżona i otaczana blaskiem wolność Kościoła wywyższona i rozpowszechniona najświętsza Stolica Apostolska otaczana szacunkiem i czcią a najwyższy zastępca Chrystusa na ziemi kochamy kochany ponieważ najwyższy i najlepszy Bóg dla wyniesienia ciebie do zaszczytnego tytułu i wysokiej godności króla Polski walczył dla ciebie nie tylko ukrytą mocą lecz także jawną deklaracją dlatego bądź ty królem Polski na miarę Jezusa Chrystusa i to nam kochani uświadamia że niestety te wszelkie propozycje jak demokratyczne państwo prawa czy inne formy demokracji współczesnej one nie wytrzymują podstawowej próby podstawowego kryterium które uosabwia w sobie reprezentuje i nam przedkłada do wierzenia i do uznania prywatnego i publicznego wcielony odwieczny syn Boga Ojca nasz brat w człowieczeństwie w naszej ludzkiej naturze i jako taki Mesjasz Pański dlatego kochani wydaje mi się że najpóźniej w rocznicę tysiąclecia koronacji króla Polski Bolesława Chrobrego stawiajmy na królewskość które którą Bóg Ojciec osadził w Jezusie Chrystusie naszym Bogu i naszym najprawdziwszym brat naszej ludzkiej naturze za wysłuchanie tych kilku myśli bardzo dziękuję a zresztą nie zamartwiam się że takie mamy ograniczone ramy czasowe bo tutaj przywiozłem starzek przywiózł siedem tomów rozmów niedokończonych w których starał się tę strukturę Chrystusa w różnych obszarach nauki sztuki kultury muzyki i innych polityki także rozumienia prawa staram się w tych siedmiu tomach wykładać ósmy tom w tym roku się ukaże także jeżeli ktoś chciałby z państwa nabyć to bardzo proszę w przerwie później możemy się spotkać i jeszcze mogę podpisać najserdeczniej państwu dziękuję a przyzacnym organizatorom dziękuję za takie opaczności dziękujemy bardzo księdzu profesorowi wszyscy z wielką uwagą słuchali no niestety mamy bardzo bogaty program dlatego te ograniczenia czasowe proszę księże profesorze wybaczyć i także kolejnych prelegentów będę prosił żeby jednak trzymać się naszego czasu ponieważ no mamy jeszcze osiem referatów dzisiaj będą dwie przerwy więc tutaj przed pierwszą przerwą jeszcze powiem państwu parę spraw organizacyjnych ale żebyśmy dzisiaj zdążyli i nie wysłuchać wszystkich naprawdę interesujących referatów no ksiądz profesor bardzo wysoko poprzeczkę postawił teraz przed kolejnymi prelegentami też duże wyzwanie jako kolejny głos zabierze wiceprezes stowarzyszenia kultury chrześcijańskiej pan Sławomirz Skiba także prezes rady fundacji Wolność i Własność a temat referatu nawiązuje do tego czym ksiądz profesor mówił o pochodzeniu władzy i temu czemu ta władza ma służyć czerpiąc od Boga od Chrystusa a temat referatu pana prezesa Sławomira Skiz brzmi: "Wizja kościoła i państwa w kazaniach księdza Piotra Skargi czyli naszego patrona patrona naszego stwarza" dziękuję bardzo mam na razie mały kłopot techniczny chciałem państwu jednak parę przynajmniej slajdów rzucić tak w trakcie i chciałbym niestety nie umie się w tym momencie dlaczego nie nie widać pokazu zblow usądziemy sobie przepraszam ale dobrze dobrze tak proszę państwa ja sobie uświadomiłem cgodny księże profesorze i proszę państwa uświadomiłem sobie w trakcie przygotowywania się do tego do tego spotkania z państwem że to będzie tak naprawdę tylko wstęp wstęp do tego i zachęta żebyście państwo zapoznali się z księdzem Piotrem Skargą bliżej z jego z jego z jego dziełami z jego myślą one naprawdę to co ksiądz profesor powiedział to naprawdę ta to u księdza Piotra Skargi jest zawarte w zderzeniu z tym pierwszym uderzeniem rewolucyjnym jakim była reformacja ksiądz skarga doskonale i jezuici uchwycili tu skargi szczególnie widzimy tą tą myśl prorocką taką w takim wydaniu że że nie że miał jakieś wizje w tym sensie że czasami nam się wydaje romantyczne wizje na przyszłość ale on po prostu analizował rzeczywistość analizował herezję analizował błędy i wiedział do czego one prowadzą znał wszystkie ich konsekwencje po prostu dlatego tak ważne jest abyśmy tę myśl księdza Piotra Skargi znali nie tylko jako tego który wielkim prorokiem był ale tego który wzywa naród naród u u właściwie u szczytu swojej potęgi bo mówimy o przełomie X i X wieku milion kilometrów powierzchni kwadatowej Rzeczypospolitej e no potężny kraj no jeden z największych w Europie nienękany wewnętrznymi w tym czasie wojnami jeśli prowadzi wojny to prowadzi na zewnątrz że ekspansja i walka o o o przejęcie kontroli nad Rusią i osadzenie tam tak naprawdę katolickiego władcy gdyby tamte rzeczy powiodły się dzisiaj nie mielibyśmy problemów z Rosją chociażby i to wszystko skarga widzi jako olbrzymie wyzwanie wszyscy cieszą się i i tym że że jesteśmy potężnym wtedy cieszą się że jesteśmy potężnym państwem szlachta jest naprawdę jak to kiedyś Janusz Tasbir powiedział w naszym filmie no jest u szczytu szczytów ona jest przekonana o tym że że Rzeczypospolita nie ma tutaj prawa upaść jest dyktuje warunki wszystkim dookoła politycznie gospodarczo jesteśmy eksporterem zboża żywności na całą Europę to kraj który nie ma prawa upaść tak naprawdę a skarga mówi jeśli nie się nie nie weźmiecie za siebie jeśli nie zaczniecie walczyć z własnymi z naszymi wadami narodowymi to królestwo upadnie i obróci się w peynę jak mówią i teraz relacje państwa i kościoła to jedna z podstawowych kwestii u księdza Piotra Skargi w jego wypowiedziach odnajdujemy tutaj przeciwstawienie średniowiecznych a właściwie katolickich ideałów epoceansowych wzorców życia mimo negatywnych zmian jakie jakie się już wówczas wówczas dokonały w mentalności społeczeństw czego wykwitem przecież przecież jest i renesans i reformacja nadal jednak Kościół katolicki w tym współczesnym skardze świecie był gwarantem zachowania hierarchicznego porządku przekonanie o hierarchii zarówno w świecie doczesnym jak i wiecznym należało do powszechnie przyjmowanych wówczas praw będących częścią nauczania kościoła gradualne usytuowanie wszystkich stworzeń od ziemskich aż do niebieskich znajdujemy przecież w nauczaniu świętego Tomasza Zakwinu hierarchiczny porządek państwa które jako civitas dei winno odzwierciedlać zamierzenia stwórcy w niemal niezmierzonej formie przetrwał całe średniowiecze i w obliczu tych radykalnych postulatów reformacji która nie była tylko ruchem religijnym jak się dzisiaj można mogłoby nam czy wielu wydawać stał ale ale też rewolucyjnym stał po prostu zagrożonym rola państwa króla i ich zależność od kościoła nie są dla skargi kwestiami natury czystoustrojowej czy jak można by powiedzieć politycznej bo gdyby tak było że byłyby zaangażowaniem się politycznym jezuitów wówczas zgodnie z konstytucjami zakonnymi jezuitów skarga jak i jego współbracia nie mieliby prawa zabierać głosu na te tematy można to sprawdzić w konstytucjach zakonnych jezuitów skoro w publikowanych wypowiedziach skargi znalazły się kwestie natury ustrojowej i politycznej oznacza to że były ściśle wpisane w ówczesną praktyk praktykę misyjną zakonu świętego Ignacego i jego działalność kontrreformacyjną świadczą o tym przecież nie tylko wypowiedzi skargi ale takich czołowych przedstawicieli zakonu jak święty Robert Barmin Laines czy czy Suarez co więcej należy przyjąć że poglądy skargi na ten wzajemny stosunek do siebie władzy świeckiej i duchownej pozostawały w zupełnej zgodzie z kontrreformacyjnym modelem kościoła warto jednak podkreślić że nie tylko poglądy kościoła przełomu 17 przełomu XV i X wieku odnajdujemy u księdza Piotra Skargi to co kaznodzieja przedstawił w swoich kazaniach w swoich wypowiedziach i w swojej walce w o wiele większym stopniu wychodzi poza jego epokę i wpisany jest w nauczanie papieży i ojców kościoła lista powinności władzy państwowej wobec religii obecna jest w nauczaniu kościoła u świętego Tomasza w Deregno jak i w napisanej wiele lat po skardze na przełomie X i XIX wieku przez Leona XI encyklice immortaledei tutaj państwo macie fragment z encykliki papieża Leona XIV i Mortaledei nie będę tego fragmentu czytał jak uczy święty Ignacy Lojola człowiek został stworzony aby wielbił Boga okazywał mu cześć służył mu i dzięki temu zbawił swoją duszę stworzenie i całe stworzenie na ziemi wszystkie rzeczy są po to aby służyć człowiekowi w tej drodze do celu ostatecznego temu celowi ma zdaniem Piotra Skargi służyć również polityka zaś zadaniem kaznodziei jest przypominanie o tym politykom w pierwszym skazań sejmowych zwraca uwagę przede wszystkim zaczyna od tego na biblijne ujęcie mądrości przypomina swoim słuchaczom czy też odbiorcom tych którzy go będą czytać że ich pojęcie mądrości może być różne od tej którą winni zabiegać rozwijając słowa o Bogu który wybrał yyy to co głupie w oczach świata skarga przeciwstawia jego mądrość mądrości ziemskiej dalej bydlęcej i diabelskiej wręcz powołując się na słowa listu świętego Jakuba skarga chce tym samym wzbudzić w swoich słuchaczach w odbiorcach tych kazań pragnienie mądrości bożej właśnie natomiast ziemskim rodzajem mądrości nazywa ksiądz Skarga troskę o dobra doczesne ich pomnażanie i zatrzymywanie ale bez oglądania się na rzeczy ostateczne takim rodzajem mądrości posługują się współcześnie już skardze przedstawiciele stronnictwa polityków zwolennicy poglądu zakładającego że obowiązkiem państwa w tym przypadku również i króla jest przede wszystkim obrona święckich świeckich interesów obywateli i ci katoliccy monarchowie zaczynali już wtedy tak do tego problemu podchodzić no przecież przecież y jeśli sięgniemy wstecz do obchodzimy też rocznicę hołdu pruskiego przecież Zygmunt Stary właśnie tak podszedł do kwestii nie myśląc o tym że że legitymuje pierwsze protestanckie państwo w Europie przyjmując hołd od od pierwszego księcia Prus i dalej według skargi pomysły takie są wyrazem nie tylko mądrości ziemskiej ale bydlęcej czy wręcz szatańskiej skarga jako głęboko przekonany o powinności państwa której idąc za nauczaniem kościoła winno stawiać na pierwszym miejscu troskę o prawdziwą religię i zbawienie duszy obywateli w takiej sytuacji politycznej zdaniem księdza skargi sprawującego urząd publiczny jakim była królewska ambona bo przecież był pierwszym królewskim kaznodzieją powołanym z wyboru przez Zygmunta II Wazy WAZ staje się głoszenie zgłoszenie kazań podkreślających rolę władzy i i polityki mając więc na uwadze i to jest fragment na temat tego co Skarga sądzi o mieszaniu się w politykę mają więc mając więc na uwadze perspektywę eschatologiczną zabierał w skargach głos w sprawach ustrojowych i prawnych Rzeczypospolitej zgodnie zresztą z nauczaniem soboru trydenckiego i zadaniami jakie postawił sobie zakon jezuistów jezuitów autor kazań sejmowych wplódł cały swój wysiłek twórczy w obronę kościoła wzmocnienie władzy królewskiej i reformę obyczajów będąc przy tym całkowicie przekonanym o swoim głębokim zakorzenieniu w tradycji nauczaniu kościoła skarga z ogromnym zapałem kreśli model katolickiego państwa który nie jest wizją na przyszłość on tak naprawdę jest zachowywaniem porządku katolickiego który którego wtedy już który już wtedy zaczyna zaczyna się rysować opierając się między innymi na poglądach czy odnosząc się czy równolegle właściwie z poglądami świętego Roberta Bellarmina a odnosząc się zapewne do świętego Tomasza Zakwinu i do Biblii nauczaniu ojcu kościoła chwali skarga monarchię i hierarchiczny porządek państwa rzeczpospolita w ujęciu księdza Piotra Skargi jest żywym organizmem którego poszczególne członki jak w ludzkim ciele uzależnione są od siebie tak jak w ludzkim ciele tak też i w organizmie państwa poszczególne jego części mają różne zadania stoją na różnych szczeblach hierarchii to jest właśnie porządek hierarchiczny skarga pisze bo insza głowa inacze oko inaczy język zęby i tak dalej takim posługując się metaforycznym obrazem ludzkiego ciała wskazuje jednocześnie że różnorodność sprawowanych w państwie funkcji nie może być jednak powodem niezgody że oko nie jest jako głowa albo ręka jako jako jako noga nierówność społeczna dla skargi jest nie tylko naturalną bo wynikającą z porządku stworzenia ale jest też pożądaną w społeczeństwie co więcej jest ona uświęcona w polskiej historii o czym przypomina w czwartym wskazań sejmowych i twierdzi że organizm Królestwa Polskiego zawsze składał się z pięciu stanów którymi były kolejno w hierarchii stan żołnier stan senatorski żołnierski mieszczański orai lub kedy i fragment wskazania sejmowego który o tym o tym na przed państwa dalej przypomina też skarga że wzajemne relacje między stanami oparte są nie tylko na rządzeniu co jest istotne ale przede wszystkim na wzajemnej służbie na wzajemnej służbie na opiece i posłuszeństwie skarga zaznacza że zasada nierówności społecznej dotyczy również samej szlachty pośród której wyżej stoją w jego przekonaniu magnaci i duchowni którzy zasiadają w Senacie w pierwszym kazaniu przestrzega rząd przestrzega przed rządami posłów którzy będąc ludźmi młodymi i niedoświadczonymi nie liczą się z głosami z głosami doświadczonych i starszych senatorów co może być zgodne dla rządów państwem tu trzeba wspomnieć że skarga był przeciwnikiem nadmiernej roli Sejmu uważał że że Sejm powinien uchwalać podatki ale że taką radą doradczą dla króla powinien być Senat złożony właśnie z tych mądrzejszych starszych doświadczonych ponad całym ciałem państwa góruje jedna głowa u skargi wszystko zaś ożywia jedna dusza głowa obraz ciała w skarbowskich kazaniach jest bezpośrednim nawiązaniem i skarga tego wcale się nie obawia do mistycznego ciała Chrystusa do kościoła skarga zafascynowany tym obrazem świętego Pawła przenosi tą religijną rzeczywistość na teren relacji społecznych dowodzi to z jaką yyy z jaką konsekwencją pragnie zaszczepienia hierarchicznych wzorców sprawdzonych w kościele na terenie teorii państwa tym samym skarga podkreśla że jedyną formą rządów właściwą dla hierarchicznego społeczeństwa jest monarchia której którego której monarchia która jest zwieńczeniem tego monarcha który jest zwieńczeniem tego hierarchicznego porządku jeden król podleganie jeden drugiemu i nierówność są wedle słów skargi trzema warunkami niezbędnymi dla zgody jedności ojczyzny ten tok rozumowania skargi zbieżnej jest też z argumentacją świętego Tomasza który przypominając wezwanie do jedności świętego Pawła pochwala rządy jednego w państwie i tutaj mamy fragment z Deregno i dopowiedzenie i dopowiedzenie księdza skargi dlaczegoż jednego pana i króla macie jeno dla jedności i zgody aby on jako jedna głowa wszystkie pod obronę swoje skupiwszy w zgodzie was i jedności zachował ta obrazowa metafora ludzkiego ciała w kazaniach sejmowych staje się pretekstem do nazywania chorobami sześciu najważniejszych problemów z którymi boryka się państwo obok głównych chorób które wymagają leczenia kaznodzieja wylicza również szereg odstępstw od hierarchicznego porządku i szuka przyczyn antyrólewskich ataków ich najbardziej drastycznym przejawem są zwłaszcza rokosze pamiętamy rokosz Zebrzydowskiego zdaniem skargi takiemu buntowniczu buntowniczemu nastawieniu szlachty sprzyjają częste w Rzeczypospolitej okresy bezkrólewia których zasmakowali ludzie szukający swoich korzyści i nie dbający o dobre ojczyzny za bunty i zmowy antyregalistyczne odpowiedzialnych czyni między innymi protestantów zarzuca im fabrykowanie oszczedz poza rezysem króla przeciwko porządkowi w państwie jest także wolność głupia i cielesna która wynika z z obrócenia złotej wolności szlacheckiej w nieposłuszeństwo w anarchię po prostu i skarga to widzi opozycja antykrólewska w Rzeczypospolitej zaznacza skarga powołuje się na przywileje stanu szlafechefeckiego zasłaniając właśnie swoje anarchistyczne tendencje według Janusza Tasbira który opracowywał skargę z pozycji bardzo krytycznych przecież na przywileje stanowe powoływali się również różnowiercy którzy którzy kontreformacyjne zabiegi o ograniczenie z kobód religijnych traktowali jako zamach na wolność szlachecką i to było sprytne bo w czasie Rokoszu ze Brzydowskiego duża część katolickiej szlachty została podburzona przez właśnie innowierców którzy zarzucali i pod takimi hasłami przekonywali katolicką szlachtę że król zmierza do absolutum Dominium czyli do absolutyzmu na wzór hiszpański a że jego zaucznikami i doradcami w tym względzie są są jezuici właśnie stąd jeden z postulatów Rokoszan aby wygnać jezuitów z Polski pod wpływem właśnie tych innowierczych protestanckich tej propagandy po prostu w rzeczywistości skarga domaga się wzmocnienia władzy królewskiej zachowania przynajmniej jego jej porządku nie nie neguje wolności szlacheckiej nie neguje złotej wolności ale mówi że wasza wolność obrzuci się w peynę jeżeli nie będziecie szanowali autorytety autorytetu króla jeżeli doprowadzicie do anarchii poprzez właśnie takie podejście w nadużywaniu szlacheckich przywilejów na które powołuje się antykrólewska opozycja dostrzega skarga tendencje do do właśnie do do zawężenia i tak już niewielkiej królewskiej władzy [Muzyka] w swoich wypowiedziach kaznodzieja królewski jest krytykiem mechanizmów demokracji szlacheckiej która która właśnie której doświadcza mocno już wtedy Rzeczpospolita skarga przestrzega przed rządami uwaga większy większości głupiej większości można powiedzieć w uproszczeniu nad nad mądrzejszą mniejszością i tutaj nawiązuje do do słów z księgi wyjścia nie pójdziesz za gromadą aby źle czynić ani u sądu nie poprzestaniesz na zdaniu liczniejszych aby od prawdy odstąpić skarga krytykując demokrację rozwija wtedy popularną a właśnie popularną w średniowiecz w średniowieczu teorię pars major w większości i pars sanior części zdrowszej która wyznaje poglądy słuszne jednym z głównych grzechów które uderzają najmocniej w porządek państwa i stają się zalążkiem buntu przeciwko władzy jest szlachecka pycha ona powoduje sprzeciw wobec samej istoty i autorytetów władzy królewskiej owa zuchwała szlachecka postawa wobec władzy wyraża się pytaniem: "A kto cię postawił panem i sędzią nad nami?" cytuje skarga wskazując jednocześnie na źródło i pochodzenie władzy skarga odpowiada: Bóg wszechmogący postawił nad ludźmi Pana i to jest to co ksiądz profesor mówił o pochodzeniu władzy dla skargi dla jego dla jego ówczesnych dla katolików ta sprawa była wtedy jasna tylko mówili ludzie źli którzy cieszą się z krzywdy bliźnich stojąc w swoim uporze rozniecają bunty przeciwko legalnej władzy ale skarga też yyy proszę państwa w innym miejscu stawia wyraźne postulaty dla legalnej władzy kiedy ta władza jest legalna kiedy ten monarcha rzeczywiście dobrze sprawuje tą władzę i tutaj pewnie nie zdążę jeszcze już o tym powiedzieć kaznodzieja króla ma wątpliwości co do rangi znaczenia nie ma wątpliwości co do rangi znaczenia religii w życiu publicznym i państwowym dla skargi żyjącego i działającego w warunkach jeszcze chrześcijańskiego jeszcze katolickiego państwa na dworze katolickiego króla wizje kościoła i państwa są nierozerwane związane rozwiązane ponieważ sprzyjało ją też temu konkretne okoliczności polityczne tak jak na przykład udział wszystkich biskupów w Senacie czy rola prymasa drugiej po królu osoby w państwie prymas przecież spełniał rolę Interreksa w okresach beztulenia i sprawował władzę w państwie początkiem faktycznego objęcia przez króla władzy w państwie był obrzęd koronacyjny w Polsce posiadał on szczególnie sakralny charakter odbywał się w katedrze podczas niedzielnej liturgii mszalnej co miało akcentować sakralny wymiar tej królewskiej władzy źródło jej pochodzenia oraz obowiązki i prawa z niej wynikające koronacja była czymś w rodzaju ślubu zawieranego między królem a narodem dokonywanym dokonywanego przed obliczem Boga tym aktem król włączał się w budowanie boskiego porządku w podległym sobie ziemskim królestwie wyrazem akceptacji tego ślubu przez kościół było włożenie na królewskie skronie korony w imieniu kościoła prymas zastępujący papieża dokonywał koronacji i legitymizował tym samym władzę króla w państwie zgodnie z tą zasadą średniowieczną z tą teorią władzy monarcha otrzymuje władzę od papieża stojąc się stając się jakby kościelnym urzędnikiem król zostaje tym samym w akcie koronacyjnym uprawniony do sprawowania władzy świeckiej niejako w imieniu papieża w imieniu kościoła jednocześnie monarcha podlega papiestwu a papież może pozbawić tronu tego władcę który źle wywiązuje się ze swoich obowiązków ponieważ król zajmuje się sprawowaniem władzy świeckiej która stoi niżej w hierarchii od duchownej dlatego też zgodnie z poglądami świętego Tomasza podlega on Kościołowi jego kapłanom uzależnienie monarchii od władzy kościoła potwierdza również ta kontraformacyjna koncepcja władzy królewskiej u świętego Roberta Belarmina i tu trzeba sobie bardzo wyraźnie powiedzieć że jest to absolutnie odmienna koncepcja władzy i monarchii od tej jaką znajdujemy na Bliskim czy Dalekim Wschodzie a nawet w Rosji tu monarcha i jak porozmawiacie państwo z najbardziej zagorzałymi zwolennikami władzy w Rosji to dowiecie się że władza nie podlega żadnym ocenom moralnym w ich porządku w prawosławiu nie ocenia się władzy z powodów moralnych ale ze względu na jej skuteczność to jest absolutnie przeciwna pozycja do tej jaka jest w kościele katolickim ponieważ to właśnie król podlega ocenie moralnej a najbardziej spektakularnym powodem i paradoksalnym przykładem tego w naszej historii jest śmierć świętego Stanisława biskupa który wytknął królowi jego niewłaściwe postępowanie poniósł śmierć męczeńską i ktoś powiedział po ludzku biskup przegrał ale nie przegrał król bo wpadł w inamię bo został wykluczony z tego z tej rodziny katolickiej i musiał się musiał ratować się ucieczką wygnaniem to właśnie przykład tego że kościół miał prawo i powinien angażować się i legitymizować i być oceniać władzę już pewnie przekroczyłem swój czas proszę państwa jedna jeden cytat tutaj na widzicie państwo miałem tych slajdów wiele ale powiem państwu w tajemnicy że przygotowujemy opracowanie po naszym po naszym spotkaniu i te prezentacje znajdą się mam nadzieję w przeciągu paru miesięcy więc zachęcam również do do kontaktowania się z nami mam nadzieję że że te nasze wystąpienia w całości czy rozszerzone one znajdą swoje miejsce publikacjach dlatego raz jeszcze również zachęcam do spojrzenia na księdza skarby na tego na tego kandydata na ołtarze sługi bo sługę bożego w tej chwili który oczekuje na rozstrzygnięcie na proces na na zakończenie procesu boatyfikacyjnego na szczeblu rzymskim naprawdę znajdziecie u księdza skargi nie tylko to co pisali o nim nasi wielcy uznani romantycy że był wielkim prorokiem i patriotą to coś więcej u skargi znajdziemy naprawdę integralną koncepcję katolickiej monarchii katolickiego państwa i i to co jest wzorem dla nas co powinno być wyznacznikiem na przyszłość jak budować potęgę tego katolickiego państwa dziękuję państwu [Muzyka] bardzo dziękuję bardzo panu Sławomirowi Skibie na pewno prezentacja pewnie dalej by nas wciągała w tą refleksję nad tym jak ksiądz Skarga postrzegał relacje władzy świeckiej władzy kościelnej i przede wszystkim źródła tej władzy świeckiej która czerpły z kościoła no ale czas mamy ograniczony dlatego od razu przekazuję głos panu Piotrowi Dere historykowi członkowi zarządu stowarzyszenia Kultury Chrześcijańskiej imienia księdza doktora Skargi a referat będzie wokół tematu królewski szczyt piastowy i zastanowimy się czy zaprzepaścili dziedzictwo naszej polskiej monarchy bardzo proszę pana bardzo dziękuję właściwie z uwagi na ile mam czasu przepraszam 15 minut 15 minut a no to w takim razie moje wystąpienie właściwie nie będzie na ten temat bo tym bardziej że moi szacowni przedmówcy wspaniali jakby też częściowo już tam poruszyli aspekty które chciałem chciałem też poruszyć yyy chciałem państwu opowiedzieć o tym co właściwie stało się jakie było znaczenie tego państwowotwórcze kulturotwórcze yyy które zbudowało dziedzictwo właśnie yyy kulturalne naszego narodu tamtego wydarzenia sprzed 1000 lat ale o tym nie będę mówił tym bardziej że że państwo usłyszeli zapowiedź że będą ukazywały się materiały więc Więc więc więc może może tam tam właśnie znajdzie się na to miejsce skoro mamy 15 minut to to skupię się na na takich kilku tylko aspektach i chciałbym państwu skorzystać z tej okazji i szerzej troszkę opowiedzieć o o myślicielu który który jest kompletnie nieznany a a myślę że że z racji obecności tutaj przedstawicieli wielu środowisk o charakterze narodowym tym bardziej wart wspomnienia bo bo myślę że wart zainteresowania ale to ale to później tu chciałbym wspomnieć tylko że jakby w tym w tym w tym akcie akcie koronacji bolesławowej spotkały się jakby trzy aspekty instytucja monarchii właśnie sakra dostarczona przez kościół katolicki no i wreszcie ta korona która była obiektem obiektem koronacji o koronie nie będę państwu opowiadał bo bo o tym przeczytacie w artykule który ukazał się w ostatnim numerze y magazynu w Poloniach Christiana do którego nabywania zachęcam yyy do ograniczę się tylko od stwierdzenia że to że ta symbolika korony i i koronacji jest tak niezwykle bogata że już sama ona jakby poprzez swoje zaistnienie w tej przestrzeni naszej narodowej historii jest źródłem no właśnie ogromnego ogromnego ogromnego dziedzictwa którego wiele narodów sąsiednich może nam naprawdę zazdrościć pamiętajmy o tym że że jesteśmy narodem słowiańskim który graniczy z z innymi narodami których historia ta państwowa zaczęła się no o wiele później prawda i i naprawdę ja ja wielokrotnie słyszę od przedstawicieli tych narodów na przykład od Słowaków od Słoweńców innych że no bardzo nam nam tego zazdroszczą tego właśnie że że naród polski jest tym narodem królewskim narodem który który ma ma tak wielką i bogatą tradycję dlaczego dlaczego oczywiście oni oni oni są chrześcijanami patrzą właśnie też z punktu widzenia kultury i cywilizacji chrześcijańskiej i i zdają sobie sprawę że że monarcha chrześcijański to jest coś wyjątkowo wyjątkowego to jest właśnie ta instytu to te efekt te spotkania tych trzech trzech aspektów a więc a więc samej instytucji monarchii samej władzy y korony i właśnie sakry bowiem monarcha chrześcijański to jest wzniesienie idei monarchicznej na zupełnie inny poziom niespotykany dotychczas w starożytnych systemach jedynowładczych czy wschodnich despotiach z pozoru możemy powiedzieć że monarchia chrześcijański jest właściwie kimś niżej prawda bo przecież nie tytułuje się tak jak tamci władcy Bogiem yyy nie domaga się od poddanych boskiej czci nie jest nawet prorokiem yyy czy czy nawet nie pełni roli jakiegoś najwyższego kapłana prawda jakiegoś szamana yyy ale równocześnie staje się właśnie właśnie kim staje się namiestnikiem samego Jezusa Chrystusa króla wszechświata tego który jak mówią słowa starożytnej polskiej pieśni jest jako monarcha wieczny pełen wszelkiej srogości największy nad wszystkimi bogi pełen grozy i trwogi panuje monarcha nad ziemią i ludem sobie powierzonym w imię Boga który nie jest jakimś bożkiem wyrytorialnym czy plemiennym lub jednym z panteonu bóstw ale jedynym i wszechmogącym stworzycielem nieba i ziemi monarcha chrześcijański nie jest wreszcie właścicielem życia i śmierci swoich poddanych nie jest szefem hordy niewolników władanych wyłącznie za pomocą nagiej siły i strachu ale ojcem wielkiej rodziny rodzin którzy który miłuje swoich poddanych i właśnie przez nich jest zdarzony miłością i to wyróżnia go w sposób wyjątkowy z tych wszystkich władców którzy wcześniej zaistnieli w historii ludzkości no i gdy mówimy gdy mówimy o koronie to właśnie ta symbolika jest ogromnie ogromnie bogata oczywiście pewne typu takiego typu nakrycia głowy są symbolem władzy w niemal każdej cywilizacji pod każdą szerokością geograficzną ale ale dzisiaj zwłaszcza w dniach Wielkiego Postu właśnie właśnie w przeddzień niedzieli palmowej na takie zauważenie i podkreślenie zasługuje i jeden zwłaszcza z symbolicznych aspektów korony bo korona króla chrześcijańskiego to jest nie tylko przeobrażony wieniec laurowy Cezarów nie tylko ta metalowa obręcz na głowie barbarzyńskich władców barbarzyńskich królów ale to również i przede wszystkim korona cierniowa zbawiciela znak cierpienia poniżenia kaźni który nagle okazuje się znakiem wielkiego zwycięstwa ten sam król który wjeżdża do Jerozolimy na osiołku drogą wyściełaną palmowymi liśćmi co przecież przysługiwało w Izraelu wyłącznie monarchom który tytułuje się Reks Judeorum kilka dni później takie samo miano będzie miał wypisane na narzędziu kaźni które równocześnie staje się narzędziem zbawienia krzyż chrystusowy który wieńczy koronę chrześcijańskiego króla to nie tylko znak tego który stoi ponad monarchom ziemskim i ma i ma o tym przypominać ale również symbol wszystkich ciężarów które nakładane są na pełniącego władzę w państwie to też wyróżnia władcę chrześcijańskiego spośród innych że jakby z jego władzą nie wiążą się tylko i wyłącznie przywileje ale również a być może nawet przede wszystkim ciężary bo król chrześcijański ma naśladować mistrza również w tym że ma być jak dobry pasterz który ratuje zagubioną owcę przed wilkami choćby za cenę własnego cierpienia jeśli trzeba zginie za swój naród czy szereg za chrtianitas w momentach szczególnego zagrożenia dla wspólnoty politycznej tak jak Henryk Pobożny czy Władysław Barneńczyk z naszej narodowej historii czy jak portugalski dom Sebastian ale to cierpienie władcy to nie tylko gotowość oddania życia w momentach ekstremalnych dla królestwa to również brzemię odpowiedzialności za powierzony mu lud na co dzień za jego powszedni los za jego dostatki i niedostatki to to oczywiste że prywatny interes każdego monarchy w sposób znacznie wyższy niż to się dzieje w przypadku przywódców politycznych w innych systemach władzy spleciony jest bezpośrednio z losem poddanych no upraszczając dostatnie i dobrze rządzone państwo zapewnia poddanym lepsze warunki życia prawda a ich z kolei zamożność sprawia że również władca ma większe dochody zaś dzięki temu jego władza jest stabilna i pewna a nawet być może rozszerza się na inne kraje jednak również w tym aspekcie widać jak nauka chrześcijańska przeobraża świat jak daje tej monarchii dodatkowy aspekt wcześniejsi władcy państw pogańskich musieli legitymować się przede wszystkim skutecznością srogością yyy utrzymywaniem pokoju wewnętrznego bezwzględnością wobec wrogów zewnętrznych zewnętrznych yyy bardziej zaawansowane cywilizacje dodały do tego aspekt sprawiedliwości monarchy będącego najwyższym sędzią w państwie ale tylko Kościół katolicki wypracował sobie pozycję wystarczająco silną by pouczać i wychowywać władców to o czym mówił mój mój szacowny przedmówca by wskazywać im cnoty którymi muszą się legitymować by narody sobie powierzone wiedli ku pokojowi doczesnemu i szczęśliwości wiecznej tak więc monarcha przede wszystkim musi legitymować się czterema cnotami kardynalnymi którymi są roztropność sprawiedliwość umiarkowanie i wreszcie męstwo z tych tych zaś cnud oczywiście wynikają wszystkie inne i monarcharzejański to ktoś wyjątkowy dlatego że pomazany świętymi olejami i koronowany przez najw najwyższego dostojnika kościoła staje się bezpośrednim wykonawcą woli Bożej na ziemi i to nie tylko w tym sensie prawda jak naucza kościół że wszelka władza pochodzi od Boga ale również jako król z bożej łaski z nakazu Boga i wypełniający mandat powierzony mu przez Boga król którego władza uzyskuje sakralną sankcję za pośrednictwem kapłana kościoła choć sam nie sprawuje funkcji kapłańskiej staje się reprezentantem Chrystusa a więc wikarym Chrystusa stąd też powołany jest by pełniąc swą trudną i wymagającą rolę zwornika państwa wieść całą wspólnotę do świętości i sam ma również stawać się świętym ma być wręcz alter Chrystus e ta to właśnie się stało tak naprawdę w naszej kulturze w naszej historii że zaistniała instytucja tak wysoka tak wysublimowana tak doskonała oczywiście przy całych przy całych ułomnościach przy całych ułomnościach ludzi pełniących tą tą tą wielką i zaszczytną rolę przy przy różnych ich upadkach prawda o których jak o o o Bolesławie Śmiałym tutaj usłyszeliśmy y pomimo wszystko jakby znaczenie tej instytucji dla naszej kultury dla naszej historii no trudno przecenić i znakiem tego była była owa korona oczywiście te korony się zmieniały tak jak tutaj sobie kiedyś podczas spotkania organizowanego przed kilkoma tygodniami opowiadaliśmy mieliśmy w swojej historii przeróżne korony prawda w tym materialnym sensie bo bo ta korona pierwsza bolesławowa oczywiście nam bardzo szybko zaginęła prawda odesłana przez przez bezprymat cesarzowi prawda później powstała kolejna z korum prawda która która która była używana przez przez między innymi do koronacji przez króla tu wspomnionego właśnie Bolesława Śmiałego a następnie Przemysła i Wacława Czeskiego ale ona została wykradziona wykradziona przez Henryka Karyckiego ze skarbca przemyś Przemyślidów i jej los jest nieznany ale wreszcie została stworzona prawda na odtworzenie w związku z odtworzeniem z renowacją Królestwa Polskiego dokonaną przez Władysława Łokietka ta korona którą koronował się w 1320 roku i ona trwała przez przez te wieki największej wielkości państwa polskiego jej los no o czym sobie też właśnie opowiadaliśmy był tak w sposób no tak tak niezwykły tak trwale spleciony z losem polskiego państwa prawda że że w momencie gdy to państwo upadło również i ta korona została zniszczona ta korona która spoczywała na skroniach kolejnych władców Polski z kolejnych dynastii władców elekcyjnych y ta korona która która która uświetniła która do do była była świadkiem no i obiektem tylu koronacji tych wspaniałych uroczystości właśnie o których opowiadał mój przedmówca ta korona została wykradziona podstępnie ze skarbca koronnego przez zaborców i i przetopiona przetopiona na co na monety prawda które które gdzieś zostały rozsiane po świecie no to coś niezwykłego i jakże symbolicznego i i to i to i to w jakim momencie się stało tak naprawdę na kilka lat przed tym jak pojawiła się szansa żeby żeby ta korona była znowu używana prawda bo to miano przynajmniej Królestwa Polskiego zostało po Kongresie wiedeńskim przywrócone oczywiście w takiej bardzo okrojonej formie i jakby no i i i tytułujący się polskim królem Aleksander Izy oczywiście nie był tym królem w sposób pełny godny mógł być nim ktoś kto nie był katolickim władcą ale no ale pomimo wszystko to ta korona zniknęła jakby wraz z nią straciliśmy straciliśmy tą niepodległość tą własną suwerenność ona została przetrwała tylko i wyłącznie w naszych sercach e i no niestety mój mój czas się zdaje się kończy co jest bardzo złą informacją z uwagi na to że teraz chciałem przejść do następnej części to znaczy właśnie do do podzielenia się z państwem refleksjami na temat tych którzy jednak to to tą ideę monarchistyczną starali się w tych ciężkich czasach w czasie zaborów i także po odrodzeniu Rzeczypospolitej odnowić i i i przypomnieć było ich wielu o właśnie ja ja no no no już o nich nie opowiem po prostu ale ale o tym o tym przeczytacie państwo w artykule który który oblikujemy natomiast chciałem chciałem tylko powiedzieć o kilku rzeczach prawda że niestety niestety ta dwukrotnie odrodzona w czasie XX wieku Rzeczypospolita chociaż pamiętała o umieszczeniu korony na głowie białego Orła nie zatbała niestety o tworzenie tak barbarzyńsko zniszczonych insygniów koronacyjnych bo wspomniałem o koronie prawda przecież skład insygniów koronacyjnych choć bardzo wiele artefaktów tak naprawdę pozostał nam tak naprawdę tylko jeden tylko właśnie ten szczerwiec który na szczęście ruch narodowy wziął na swój na swoje sztandary i i za to mu chwała bo bo ten szczerwiec dzięki temu jako właśnie znak tej królewskości Polski istnieje cały czas przez przez wiek w okresie II Rzeczpospolitej w okresie II wojny światowej tej drugiej apokalipsy która wymiotła prawda jak nazywał ją największy ze współczesnych polskich poetów która wymiotła nasze elity wymiotł jakby doprowadziła do zaprzepaszczenia tej tej tej tego całego dziedzictwa tradycji namysłu nad kształtem instytucjonalnym ustrojowym Rzeczypospolitej które który trwał w okresie drugi Rzeczypospolitej tak tak jakoś się złożyło że te republikańskie władze o czym o czym właśnie wspomniałem nie w ogóle o to nie zadbały prawda żeby no na przykład no wziąć po prostu to te insygnie koronacyjne odtworzyć prawda czyżby obawiały się jakieś jakiegoś powrotu rojalistycznych resentymentów no bardzo to możliwe bo bo mamy do czynienia z przypadkami kilku organizacji monarchistycznych w okresie w okresie istnienia przecież no Rzeczypospolitej II a więc tej której no suwerenności czy niepodległości odmówić z pewnością bardzo trudno które były zsekowane przez władze polityczne i jakby nie pozwalano na ich na ich peł pełne rozwinięcie się i i swobodne działanie także z pewnością z pewnością to że że nie zadbaliśmy że nasze władze ani te z okresu II Rzeczypospolitej ani do te późniejsze oczywiście o tych nie mówię nawet prawda o tych o tych powojennych ale także te współczesne nie dbają o to no jest to jakiś symptom poważnej choroby która która toczy nasze życie społeczne i polityczne i i pewnej swoistej narodowej lobotomii to znaczy z naszej świadomości usunięto czy usuwa się stara się usuwać te aspekty tego wielkiego królewskiego dziedzictwa tej wielkiej królewskiej tradycji i no mam nadzieję że że to nasze spotkanie jest też początkiem jakiegoś procesu odwracania tego procesu przywracania tej tradycji do do świadomości społecznej do świadomości publicznej i tylko na koniec dosłownie taki A może już niektam dziękuję dziękujemy panu Piotrowi Dore za super ciekawy referat zachęcamy do czytania też magazynu powolań Christiana który jest wyłożony tutaj na przed wejściem do do tej sali konferencyjnej teraz będziemy mieć chwilkę przerwy ale ja przed przerwą chciałem państwu powiedzieć jeszcze parę spraw organizacyjnych to znaczy tak na holu są wyłożone publikacje wszystkich partnerów którzy tutaj chcieli się zaprezentować nasz naszego spotkania projektu dzisiejszych obchodów jubileuszu tysiąclecia polskiej korony więc to są odrębne stanowiska jeżeli ktoś z państwa chciałby wesprzeć konkretną organizację czy tam też są te publikacje o których ksiądz profesor Guz mówił jest właśnie o polskich Atenach bardzo Ateny Roztoczone no to nasze Ateny więc też jest tam możliwość wsparcia przekazania tych środków które państwo chcieli żeby można było dalej kontynuować tą działalność wydawniczą przez wszystkie te środowiska które są współorganizatorami dzisiejszego wydarzenia yyy bardzo serdecznie dziękuję księdzu profesorowi Tadeuszowi Guzowi panu prezesowi Sławowawi panu Piotrowiem myślę że warto czytać nie tylko to co jest w bieżących numerach ale sięgnąć też do archiwów które są w naszych wydańcach także zapoznać się bliżej z postacią księdza Piotra Skargi to naprawdę wielka postać historyczna która też przez pewien czas miała być yyy dokonywana jej wymazywanie z kart historii nie udało się to i myślimy że już się na pewno to nie uda bo zbyt wielki dorobek zbyt wielki szacunek w tej postaci się należy żeby można było pominąć dorobek tego co zrobił ksiądz K targa po przerwie którą prosiłbym żeby to było 5 minut takich technicznych żeby wszyscy prelegenci zdążyli dzisiaj powiedzieć pełne referaty a jak widać no ten kwadrans jest kwadransem umownym nie takim akademickim tylko takim bardziej życiowym po przerwie będę prosił tutaj o zajęcie miejsca pana doktora Marcina Siramy pana Sergiusza Muszyńskiego i pana Tomasza Goździka a teraz 5 minut przerwy zmieniamy [Muzyka] [Muzyka] ale tuński [Muzyka] na [Muzyka] kolachiańskichiego kiedyś [Muzyka] Wystąpią szacowni prelegenci którzy będą mówić o tematach historycznych ale bardzo też dużo będzie na pewno odniesień do współczesności a naszymi prelegentami będą pan doktor Marcinama który wygłosi referat pod tytułem Bolesław Probry jego koronacja w piśmiennictwie polskim czasów saskich i stanisławowskich pan doktor jest doktorem nauk humanistycznych historykiem z Uniwersytetu imienia Adama Mickiewicza w Poznaniu drugi referat będzie pana Sergiusza Muszyńskiego pan Sergiusz Muszyński ulicy z tą redaktorem portalu Nowy Ład a tytuł referatu monarchia nacjonalizm wybrane aspekty nowej postaci reakcjonizmu bardzo intrygujący tytuł trzecim referatem będzie referat pod tytuł monarchizm Polski wobec tysiąclecia koronacji Bolesława Chrobrego dziedzictwo stan obecny perspektywy wygłosi ten referat pan Tomasz Goździk publicysta redaktor portalu Myśl Konserwatywna bardzo proszę pana doktora Marcina o zabranie głosu i rozpoczęcie pierwszego referatu [Muzyka] referat który chciałbym państwu przedstawić jest efektem częściowo moich prac nad dyertacją doktorską a w zasadzie efektem poszukiwań które ostatecznie nie zostały w nią włączone y ponieważ w swojej pracy doktorskiej zajmowałem się zagadnieniem postaci monarchy w literaturze polskiego oświecenia i ku mojemu zdziwieniu bardzo mało było przypadków jakiegokolwiek powoływania się na Bolesława Chrobrego jako pierwszego króla Polski były to zazwyczaj jedynie takie takie krótkie krótkie wzmianki krótkie analogie historyczne o których o których będę właśnie dzisiaj mówił dla porównania w czasach zarównoich jak i jak i Stanisławowskich było bardzo dużo tekstów o tematyce historycznej wziąwszy same dramaty to mieliśmy choćby dwie wielkie tragedie wacława Żewówskiego pod tytułem Żółkiewski i Władysław Podwarną druga z tych tragedii mieliśmy dramaty Juliana Ursyna Niemcewicza kazimierz Wielki i jeszcze drugi z tych dramatów również Władysław Podwarnął ale nie mieliśmy żadnego odrębnego tekstu dotyczącego Bolesława Chrobrego i w ostatniej części mojego referatu postaram się odpowiedzieć na pytanie dlaczego tak było zatem na początku chciałbym powiedzieć państwu w jaki sposób Bolesław Chrobry był przedstawiany w historiografii oraz w piśmiennictwie o charakterze historiograficznomoralizatorskim gdyż zwłaszcza w czasach baroku bardzo często te dwa aspekty ze sobą łączono tutaj chciałbym zacząć od pisma autorstwa Augustyna Kołuckiego który w swoim traktacie historycznym tron ojczysty albo Pałac Wieczności zamieścił życiorysy kolejnych królów Polski i między innymi na pierwszym miejscu był to właśnie Bolesław Chrobry tutaj mamy następującą charakterystykę Bolesława Chrobrego najbardziej się gniewał i najsurowej karał o obrazę wiary świętej o profanację kościołów o kapłanów krzywdy i ubogich zniewagi do których niecno gdy wiele szlachetnych ludzi częścią niezbożnością częścią szawolą żołnierską podburzeni szli i dziesięciny wydawać nie chcieli prawołąców na gardle karał niższych częściej biciem czę częścią słowy częścią groźbą hamował biskupów i pomniejszych kapłanów wielce szanował i czcił mamy tutaj wizerunek monarchy który dąży do tego aby w jego państwie panowały zasady zgodne z katolicyzmem z chrześcijaństwem to znaczy bo bo to jeszcze było wiadomo przed przed jeszcze nawet wielką schizmą wschodnią aby jego poddani byli byli ludźmi poddanymi zarówno zasadom religii jak i prawu jest to ważny element w czymś co jest charakterystyczne dla europejskiej myśli monarchicznej dla myśli również dotyczącej filozofii prawa począwszy od X wieku w zasadzie czyli koncepcji księcia chrześcijańskiego która w swych podstawowych elementach była wyłożona w trakcie o monarchii świętego Tomasza Zakwinów a później była przedstawiana w kolejnych traktatach na przykład hiszpańskich Antoniego de Gevary zegar monarchów Franciska de Keveda Polityka Boża czy Diega de Savedry Fahardo książę polityczny i chrześcijański a także również te zasady istniały w myśli w myśli polskiej podawane w pierwszej kolejności przez księdza Piotra Skargę a później również przez kolejnych pomniejszych pomniejszych autorów bossw Chrobry oczywiście był również ważną postacią w polskiej historiografii najważniejszym tekstem historycznym epoki Stanisławowskiej była historia narodu polskiego Adama Stanisława Naruszewicza tutaj jest wspomniany Bolesław Chrobry jako ten który przez Polaków i przez Rusinów nazywany był Chrobrym czyli mężnym ale jednocześnie Naruszewicz zauważa coś niezwykle ważnego a mianowicie że Niemcy czyli na przykład kronika Sztitmar od samego początku dążyli do ukazania Bolesława Chrobrego nie jako monarchy który poszerza swoją strefę wpływów nie jako monarchy który dąży do tego żeby na jego ziemiach jego poddani byli pobożni i praworządni nie u Titnara Borisaw Chrobry był był monarchą który oddawał się pijaństwu między innymi i z tego powodu właśnie Naruszewicz również na to zwraca uwagę u Naruszewicza ważnym elementem opisu panowania Bolesława Chrobrego jest również wyprawa kijowska i ekspansja wschodnia to jest szczególnie ważne gdyż w czasach Stanisławowskich yyy kolejne tomy historii narodu polskiego były wydawane w latach 80 xv wieku to po prostu było takie przypominanie o polskich zwycięstwach na wschodzie aby aby również ludzie ówcześni żyjący w X wieku zaczynali być może wierzyć że że można przełamać słabość ówczesnej Rzeczypospolitej i i dążyć do do uniezależnienia państwa od od ówczesnej Rosji oczywiście w kolejnych traktatach między innymi u Naruszewicza zostaje wspomniany zjazd gnieźnieński tak ma miejsce w zasadzie we inaczej zawsze nie ma zawsze gdy jest bo jest chr wspominany to ten zjazd gnieźnieński się pojawia i co więcej bardzo często jest podkreślone to że Bolsaław Chrobry został koronowany nie tak jak według współczesnej historiografii my wiemy w roku 1025 ale ludzie X wieku uważali że Bezaw Chrb był koronowany podczas zjazdu gnieźnieńskiego czyli tą koronacją miał być po prostu gest cesarza który podarował Bolsławowi Chrobremu włócznie świętego Maurycego oraz nałożył mu na głowę swój diadem cesarski i to jest w zasadzie taki stały element charakterystyki Bolesława Chrobrego inni autorzy z kolei podkreślali w większym stopniu również jego wojowniczość a nie tak jak przed chwilą wspominałem o o tym o tym księdzu kołudzkim nie tylko jego pobożność ale także wojowniczość to ma miejsce na przykład u Stefana Garczyńskiego w takim traktacie Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej to jest traktat z czasów saskich 1753 roku tutaj również są różne różne życiorysy władców różne wspomnienia historyczne i tutaj jest również podkreślony fakt tych zwycięstw królewskich podobnie jak później u Naruszewicza dość sporadycznie Bolesława Chrobrego i jego bez jego koronacji Bolesława Chrobrego wspominano również w piśmiennictwie politycznym w jako argument historyczny który był w epoce bardzo popularny dokonał tego na przykład na przykład Hugo Kołontaj który prowadząc polemikę z Sewerynem Żewuskim jako monarchista gdyż Kołontaj w na etapie prowadzenia polemik z żeewuszkim w czasie sejmu wielkiego był zwolennikiem monarchizmu przy czym do tego monarchizmu dopiero z czasem dochodzi [Muzyka] natomiast był głównym przedstawicielem polskiego republikanizmu i Żewuski w swoim traktacie o sukcesji tronu w Polsce twierdził że tron polski zawsze był na samym początku był elekcyjny i dopiero później w wyniku uzurpacji kolejnych monarchów stał się tronem dziedzicznym w pewnym momencie przy czym na krótko gdyż później z kolei historia elekcyjności jest znowu historią powracania do do tego stanu pierwotnego do tego stanu który który był był tym stanem zarówno pierwotnym jak i docelowym według Żewuskiego i tutaj Hugon Kołątaj zwraca uwagę na to jak żeki pisze że od tysiącleci nawet tron polski był elekcyjny to Kołątaj bardzo sprytnie tutaj odbija piłeczkę i stwierdza że przecież Bolesław Chrobry był koronowany niecałe 800 lat wcześniej więc gdzie tutaj mamy te całe tysiąclecia rzekomej rzekomej elekcyjności takie argumenty były dość typowe w polemikach politycznych wieku XV podczas zarówno podczas rozmów dyskusji sejmowych jak i w różnego rodzaju traktatach politycznych ale zwykle właśnie się nie odnoszono tutaj do Wolesława Chrobrego i ten przypadek z tym Kowontajem jest być może nawet jedynym w którym Chrobry został został został przywołany częściej tutaj powoływano się na czasy bardziej bardziej współczesne autorom czyli czyli na przykład na czasy elekcyjne lub czasy panowania dynastii Jagiellonów tutaj na przykład w kontekście również sporów politycznych mamy przywoływanie bitwy pod warną dwukrotne tak jak już wspominałem na samym początku a mianowicie jako pewne dowartościowanie pokoju który do którego dążyła część szlachty na przykład tego pokoju pragnął w czasach saskich hetman Wacław Rzewuski chcąc jednocześnie przygotowywać armię na ewentualną wojnę obronną i później tego pokoju pragnął Julian Ursyn Niemcewicz gdy pisał Władysława pod Warną aby pokazać Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu że potencjalna wojna Rzeczpospolitej z Turcją u boku przeciwko Turcji u boku Rosji w którą chciał się włączyć właśnie Poniatowski około roku 1986 kiedy to właśnie Niemcewicz napisał swój dramat jest drogą do potencjalnej kręski oraz złamaniem wszelkich traktatów pokojowych korzystnych dla Polski które zostały podpisane po [Muzyka] zwycięstwach Jana II Sobieskiego teraz chciałbym podać kolejny przykład przywołania Bolesława Chrobrego w piśmiennictwie polskim XV wieku jest to tekst o zupełnie innym charakterze jest to jedna z satyr Gracjana Piotrowskiego wydanych w Warszawie w roku 1773 i mamy tutaj dość również dość interesującą charakterystykę nawiązującą również do pewnej charakterystyki poczciwego polskiego szlachcica czczącego swoich przodków i czczącego przeszłość swojej ojczyzny i tutaj pozwolę sobie właśnie zacytować fragment tej satyry 16 Gracjana Piotrowskiego powinniście starania i zabiegi swoje na wzór zacnych rodziców którzy opieszali w gospodarstwie nie byli i przez to zebrali fortunkę którą dla was zostawili w stanie czystym bez grzechów wcale niechaj nie przestanie przykład was dobry wzbudzać jak ów król Chrobry Bolesaw czynił aby nieodmiennie dobry i ulubiony mógł być swojemu ludowi starał się pilnie o to co Bóg daj by zdrowi na rozumie czynili wszyscy potomkowie na piersiach wieszał swoich w bogatej okowie ojca swego obraz jakoż przyszły chęci do skutku oba z ojcem są w naszej pamięci tutaj mamy również Bolesława Chrobrego który nie tylko jest tym monarchą pobożnym lub też wojowniczym i niepopełniającym grzechów także jak w poprzednich przykładach ale także charakteryzuje się cnotą która w starożytności określona była mianem pietas pobożność ale to jest pobożność nie tylko w sensie religijnym ale także pobożność w sensie poszanowanie wobec swoich swoich przodków i tutaj Bolesław Chrobry który naśladuje wielkie czyny swojego ojca jest jego kontynuatorem i nawet nosi nosi jego obraz to to po prostu ten błysw chobry staje się jeszcze bardziej godzien dobrej pamięci i również oczywiście zdaniem autorów z czasów barokowych i Stanisławowskich również człowiek X wieku ale i współczesny powinien szanować swoich przodków co wówczas było najbardziej charakterystyczne pod pod postacią pewnego etosu życia poczciwego do którego nawiązywały kolejne kolejne pokolenia polskich poetów począwszy od XV wieku skończywszy na wieku 18 teraz chciałbym przejść do odpowiedzi na pytanie które zadałem na początku a mianowicie dlaczego mamy tak mało nawiązań do Bolesława Chrobrego i jego koronacji w czasach Saskich i Stanisławowskich a mianowicie zazwyczaj do historii nawiązywano w dwóch sytuacjach w dwóch kontekstach jeden jako element tworzenia polityki historycznej kolejnych monarchów i dwa jako jako argument w tekstach dydaktycznych lub kaznodziejstwie ten drugi aspekt oczywiście w przypadku Wesława Chrobrego mamy ale tego pierwszego nie i tutaj możemy sobie zadać pytanie dlaczego Stanisław August Poniatowski nie nawiązywał do Bolesława Chrobrego i tutaj już bardzo krótko po pierwsze Stanisław August Poniatowski nie był władcą odnoszącym sukcesy militarne zatem tutaj on uzyskałby taki sam efekt jak poprzez nawiązywanie do Jana II Sobieskiego podczas próby namówienia szlachty do do wojny z Turcją byłby to efekt groteskowy wyśmianoby go stworzonoby mnóstwo tekstów przeciwko tej idei i król by się skompromitował dwa mamy tutaj pobożność no ze Stanisławem August Poniatowskim może być różnie był masonem za jego czasów oczywiście była przyjęta konstytucja 3 Maja w której odnoszono się do chrześcijaństwa ale to to był po prostu element klimatu epoki polska szlachta po prostu była jeszcze wówczas bardzo wierząca przy czym sam Stanisław August w świetle relacji podróżników z Zachodu był człowiekiem zepsutym nawet taki podróżnik angielski Nataniel William Boraksal pisał że tak naprawdę król zaczął uczyć swoich poddanych jak grzeszyć jak być tym tym zdeprawowanym człowiekiem który który odchodzi od wiary rozbija małżeństwo i i staje się staje się kimś kimś niegodnym jakiekolwiek pochwały i trzy mamy również poszanowanie poszanowanie przeszłości i ten aspekt w polityce historycznej Bolesława w polityce historycznej Stanisława Augusta Poniatowskiego no pojawiał się poprzez nawiązywanie do innych monarchów spośród których Bolesław Chrobry jako ten monarka pamiętany jako pobożny jako wojowniczy i do tego jeszcze u Piotrowskiego gospodarny no to to tutaj się po prostu no nie licowało z z wizerunkiem Stanisława Augusta Patowskiego który nie dość że że uchodził za człowieka tchórzliwego i w zasadzie można nawet powiedzieć że nim był patrząc na jego zachowanie w ostatnim okresie swego panowania to jeszcze na dodatek bardzo rozrzutnego tutaj oczywiście jest kwestia tego że że król brał długi na na na między innymi na prowadzenie swojej polityki historycznej ale na na tworzenie teatrów i tak dalej ale to w epoce również takie takie połączenie chwalenie monarchy bardzo postrzeganego jako dobry zarządca z przez monarchę który który jest postrzegany jako rozrzutny również nie zrobiłoby dobrego wrażenia mam nadzieję że przybliżyłem państwu to zagadnienie pamięci o koronacji i Bolsława Chrobrego i o samym królu Bolsławie Chrobrym w czasach Saskich i Stanisławowskich oraz odpowiedziałem na pytanie dlaczego tych przypadków jest tutaj tak niewiele dziękuję za uwagę dziękujemy panu doktorowi za bardzo ciekawe przybliżenie tego punktu odniesienia i sposobu prezentacji później myśli historycznej w kolejnych wiekach już po Bolesławie Chorobrym który jako pierwszy król wiadomo że musiał być tym punktem do którego odnosili się kolejni władcy ale też poddani którzy patrzyli na to jakim władcą był Władysław jakim władcą był Władysław Chrobry jakim władcami byli jego następcy teraz kolejny temat monarchia nacjonalizm wybrane aspekty nowej postaci reakcjonizmu a ten referat wygłosi pan Sergiusz Ususzyński bardzo proszę panie redaktorze bardzo dziękuję szanowni państwo przypadnie w udziele ten zaszczyt aby wygłosić państwu krótką prelekcję bardzo zwięźle dotyczącą wybranych aspektów murasowskiego nacjonalizmu integralnego nazwanego przez profesora Jacka Bartezela nową postacią reakcjonizmu i stąd właśnie jest tytuł mojej prelekcji jak wskazał ten sam profesor idee Charla Murasa były trzecim po myśli Josepa Demestra oraz Luisa Bonalda wcieleniem tradycjonalistycznego konserwatyzmu we Francji oczywiście z wpływem na całą Europę niemniej w tym na polske niemniej myśl Murasowska dokonała względem tego o czym mówili poprzednicy Szarla Murasa pewnych istotnych modyfikacji właśnie na tych modyfikacjach chciałbym się przede wszystkim dzisiaj skupić zanim jednak przejdę do treści tych modyfikacji pozwolę sobie aby punktem wyjścia było to co nam te modyfikacje do do myśli tradycjonalistycznej w praktyce dały otóż jak to ujął profesor Adam Wielomski Muras poprzez te nowe aspekty dokonał wskrzeszenia filozofii tradycjonalistycznej czy czy filozofii politycznej tradycjonalizmu której ukoronowaniem był postulat restauracji monarchii tradycyjnej takie wskrzeszenie w tamtym czasie było niezbędne jako że po śmierci hrabiego deambor czyli de jure króla Henryka V sprawa monarchii czy szerzej w ogóle walki o ład prawdziwy we Francji była w poważnym kryzysie wydawało się wręcz że jest to sprawa przegrana wpadła ona w duży marazm tymczasem już po kilkunastu latach między innymi na skutek działalności właśnie Szarla Murasa postulat restauracji monarchii odżył yyy zyskał nowy impet zyskał wielu nowych zwolenników yyy no i tym właśnie było owe ożywienie sprawy tradycjonalistycznej cytując czy parafrazując profesora Baryzela który tak to zjawisko określił treścią tych modyfikacji zasadniczą było poszerzenie dotychczasowego spojrzenia zwolenników restauracji monarchii o dwa nowe aspekty czyli pozytywizm oraz nacjonalizm mówi się że za sprawą Sharla Murasa wielu dotychczasowych monarchistów zostało przekonanych do nacjonalizmu zaś wielu nacjonalistów z kolei zostało przekonanych do idei restauracji monarchii tradycyjnej i najważniejszym aspektem z punktu widzenia tematu dzisiejszej prorekcji jest oczywiście nacjonalizm otóż do czasów Murasa jak pewnie większość z państwa wie nacjonalizm kojarzono głównie z ideami demokratycznymi rewolucyjnymi jakobińskimi tymczasem nacjonalizm integralny odrzuca zdecydowaną większość tych głównych poglądów nacjonalizmu w tak zwanej pierwszej fali oraz zmienia pozycję samego nacjonalizmu z lewicy na kontrrewolucyjną prawicę profesor Jacek Bartyzel jest wręcz zdania że tutaj nie mieliśmy do czynienia z przesunięciem a wręcz czy z przejściem a wręcz po prostu z nowymi narodzinami nacjonalizmu z tym że nacjonalizm narodził się na nowo w zupełnie nowej postaci nacjonalizm w tej wersji morasowskiej profesor Bartyzel określa jako przeciwieństwo jakobinizmu oba te kierunki są bowiem oparte o przeciwstawne sobie założenia zaprzeczające sobie koncepcję w filozofii politycznej myśl Murasa ma stanowić kontynuację idei kontrewolucji w nowych realiach w realiach w których nie mamy już społeczeństwa stanowego ale mamy społeczeństwo w miarę homogeniczne homogeniczne narodowo czyli mamy homogeniczny naród tymczasem ideińskie są tworzen rewolucji o której Muras się wielokrotnie wypowiadał że jej nienawidzi więc sam Muras akcentował to przeciwieństwo poprzez odmowę używania względem tego tak zwanego nacjonalizmu pierwszej fali określenia nacjonalizm on określał ten nurtalitaryzm wyjdźmy zatem od samej koncepcji narodu otóż w ocenie Szarla Murasa naród nie jestem odwiecznym stanowi on zjawisko które w gruncie rzeczy wyłoniło się na pewnym etapie dziejów historycznych na wskutek zniszczenia przez reformację tej formy organizacji społeczeństw która w ocenie Murasa była pełniejsza i doskonalsza czyli średniowiecznej łacińskiej Christianitas naród w nacjonalizmie burasowskim jest widziany jako byt który ma ocalić chociaż część tego dorobku Christianitas która właśnie uległa zniszczeniu przez reformację i Muras jest pełen nostalgii za tą utraconą formą jedności świata chrześcijańskiego moraz wręcz posunął się do takiego stwierdzenia że epoka narodowości otwarta przez reformację i rewolucję to dekadencja oraz i tutaj kolejny cytat nie powinniśmy się oszukiwać rodzaj ludzki porzucił postęp odkąd zwarł się w ramach ściśle narodowych w liście do świętego Piusa Xan Muras pisze w ten sposób że jeżeli nasze imię narodowe brzmi Francja to nasze imię cywilizacyjne brzmi łacińskość z kolei w liście do Piera Butanga a to już są późniejsze czasy pisze o konieczności budowy nowej arki katolickiej klasycznej ludzkiej w której na pochybel republice na chwałę monarchii oraz papiestwa odrodzi się to co warte odrodzenia niemniej oczywiście trzeba podkreślić że odkąd herezja protestancka zniszczyła tą jedność Christianitas to właśnie naród i tutaj jest cytat z czarna Murasa stanowi najwyższy z trwałych kręgów politycznych który zawiera w sobie pozostałe rodzinę gminę prowincje jest to więc najwyższa nam obecnie istniejąca naturalna forma organizacji społeczeństwa uformowana w przypadku Francji przez jej 40 królów stanowiąca wielowiekowy ciąg tradycji jak więc czytamy w ogólnopolitycznej deklaracji Akc Frances wobec zniszczenia jedności Christianitas to naród pozostaje podstawowym i absolutnym warunkiem człowieczeństwa takie postrzeganie narodu krańcowo odmienne od rewolucyjnego nacjonalitaryzmu prowadzi właśnie do zerwania ze z ogromem poglądów tych nacjonalistów w pierwszej fali i najbardziej jest to widoczne oczywiście w odrzuceniu koncepcji suwerenności narodu oraz umowy społecznej w doktrynie Charla Murasa oczywiście suwerenem jest król a postulowanym ustrojem jest monarchia dziedziczna tradycyjna zdecentralizowana i antyparlamentarna mamy więc tutaj do czynienia z odrzuceniem koncepcji suwerenności z dołu i przyjęciem że aby interes narodowy mógł być skutecznie realizowany władza państwowa musi uwolnić się od zależności od opinii publicznej państwo ma się kierować dobrem narodu choćby wbrew samemu narodowi bez zważania na jego wolę muras jest zdania że sama koncepcja suwerenności narodu jest po prostu absurdalna i nie istnieje w realnym świecie mówi o tym że także w demokracji nie ma suwerenności ludu mam do czynienia z pustymi obietnicami z pochlebstwami którymi lud jest karmiony przez demagogów lud jako taki te szerokie masy nie mają bowiem kompetencji do sprawowania władzy do rządzenia i w sposób naturalny potrzebują dobrze uformowanej elity potrzebują tej elity która będzie mu przewodziła i przede wszystkim oczywiście potrzebują króla suwerena stąd właśnie wydaje się że stąd w myśli Charla Murasa mamy do czynienia z bardzo daleką idącą krytyką Jean Rousseau muras ocenia jego myśl jako degradację cywilizacji a jego ideę określa jako próbę unicestwienia Francji i jej łacińskich tradycji koncepcję woli powszechnej Muras nazywa fikcją oraz sofizmatem stwierdza że to właśnie koncepcje Rousseau doprowadziły do nieszczęść jakimi były rewolucja oraz romantyzm widzimy także tutaj jasne nawiązanie odnośnie przy krytyce Rousseau do koncepcji wcześniejszych tradycjonalistów czyli Demestra i de Bonalda że doktryny rewolucji francuskiej to w gruncie rzeczy bardzo mocno zlaicyzowane po prostu zlaicyzowane i pozbawione koncepcji Pana Boga stare herezje protestanckie muras właśnie stwierdza że ideę Rus to był wykwit reformacji oraz poglądów kalwinistycznych teologów i za streszczenie akurat tego aspektu myśli Murasa może nam posłużyć jego słynne zdanie nienawidzę trzech rcji rewolucji i romantyzmu rewolucja jest dziełem reformacji a romantyzm jest niczym innym jak literacką filozoficzną i moralną kontynuacją rewolucji z odrzuceniem suwerenności ludu wiąże się oczywiście radykalna krytyka demokracji szarmuras konstatuje że stanowi ona rząd liczby gdzie reprezentowane są wszelkiej maści interesy partykularne nie ma natomiast reprezentacji interesu wspólnego demokracja nie wyraża interesów ludu tylko jego kaprysy jest to system gdzie naród nie jest zjednoczony tylko dzieli się na wrogie sobie partyjne plemiona jest omamiony przez walczących o władzę polityków którzy toczą spory bezreego znaczenia dla wspólnoty demokracja niszczy tradycyjne wolności konkretne czyli więzi rodzinne regionalne i korporacystyczne republika jest ufundowana w przypadku Francji na królobójstwie jest ustrojem niereformowalnym i złym bez względu na to czy mamy do czynienia z ustrojem plebiscytarnym czy parlamentarnym republika jest wydaniem Francji tak na żer tych tak zwanych czterech stanów skonfederowanych czyli tu szaras mówił o Żydach masonach protestantach i metekach demokracja to także centralizm demokracja niszczy ciała pośredniczące muras zdecydowanie odrzuca wizję Francji jednej i niepodzielnej formułowanej przez jakobinów silnie krytykuje jakobinizm któremu przeciwstawia decentralizację opartą o naturalne czy o naturalne więzi o historyczne tradycje francuskie spójność takiej federacji różnorodnych prowincji bogactwa życia prowincjonalnego ma właśnie zapewnić zjednoczenie wokół panującej dynastii dostał już to chyba sygnał żeby zmierzać do końca już już zmierzam oczywiście dodam jeszcze że jakobinizm poprzez właśnie zniszczenie tych odrębności prowincjonalnych prowadzi do wykorzenienia paradoksalnie tak no bo to co jest blisko nas jest dla nas także najbardziej konkretne i już przechodząc do końca chciałbym jeszcze o samej monarchii krótko powiedzieć mianowicie Szarmuras chce przywrócić tradycyjną monarchię jako ustrój naturalny dla Francji uważa że nacjonalizm nie może mieć innego wyrazu jak króla i panującą dynastię argumenty które Muras przedstawia za Francją za przepraszam za tradycyjną monarchią są głównie scientystycznogiczne oparte o rozum murasz stwierdza że to co nasi przodkowie czynili powodowani zwyczajem i uczuciem my musimy osiągnąć z naukową pewnością przy pomocy woli i rozumu monarchia musi wrócić bo rozum tak chce a więc są to nieco inne znaczy zasadniczo inne zdecydowanie inne argumenty niż tej pierwszej generacji tradycjonalistów bo one nie są osadzone w transcendencji tak jak to było w tej pierwszej generacji wynika to zapewne po pierwsze z klimatu epoki a po drugie z samych problemów Charla Murasa z wiarą jego osobistych problemów oczywiście święty Pius 10 na przykład nazwie Murasa jest taka anegdota obrońcą wiary natomiast sam Muras przez większość swojego życia do kościoła chodzi tylko raz w roku w rocznicę śmierci rzeczy zamordowania Ludwika XV yyy zmieni się to dopiero w więzieniu w Clervwa gdzie zacznie praktykować co niedzielę yyy podsumowując już już pominę pewne wątki yyy podsumowując yyy otworzyłem tylko pewne wątki tak w tej prelekcji ale niestety te yy wymagania czasowe nie pozwalają mi na ich rozwinięcie chciałem tylko powiedzieć że niezależnie od różnych problemów choćby tych tych związanych z wiarą uważam że myśl Szara Murasa ma zdecydowanie pozytywny bilans i że może być inspiracją z jednej strony dla monarchistów jak ożywić ideę monarchii dzisiaj ponownie tak jak tego dokonał Charzarl Moraz wcześniej a z drugiej strony dla nacjonalistów którzy tą których może on zainspirować do sięgnięcia do tradycjonalistycznej filozofii politycznej oraz do samego postulatu restauracji monarchii jako właśnie wśnie tego co łączy się ze wszystkimi postulatami nacjonalizmu jak to mówił Szarms bardzo dziękuję dziękujemy panu Sergiuszowi Muszyńskiemu za prelekcje na temat tego jak doktryny polityczne ideologiczne ale też odnoszące się do relacji z kościołem miały miejsce jakie mia jakie były powstawały i właściwie jakie były przedmiotem dyskusji w Europie głównie tej części zachodniej teraz kolejny temat też proszę o kwadrans Tomasz Gościk publicysta redaktor portalu Myśl Konserwatywna a tytuł referatu monarchizm Polski wobec tysiąclecia koronacji Bolesława Chobrego dziedzictwo stan obecny i perspektywy czyli już sięgamy troszkę do przyszłości bardzo proszę panie redaktorze dziękuję bardzo szanowni państwo na wstępnie na wstępie muszę zauważyć że żeby miało to jakiś sens to skupię się wyłącznie na II Rzeczpospolitej jedynie częściowo wybiegając na obszar XIX wieku i na obszar czasów po roku 1989 chciałbym zacząć od odpowiedzi na pytanie kim właściwie są polscy monarchiści bo nie jest to wcale takie oczywiste otóż spoglądając na historię europejskich ruchów monarchistycznych tych największych i najbardziej znaczących zauważymy że klarują się one głównie w obliczu rozmaitych tragedii takich jak rewolucję wojny czy też uzurpacje tronu specyfika polskiego monarchizmu jest natomiast nieco inna bowiem zawsze w Polsce dwa czynniki które diametralnie różnicują sytuację polską od europejskiej po pierwsze jeszcze w czasach Jagielonów tron stał się elekcyjny natomiast po jeszcze w czasach Jagielonów był to tron elekcyjny w obrębie dynastii Jagielonów natomiast po jej wygaśnięciu yyy tron obsadzano na zasadzie wolnej elekcji natomiast drugi czynnik to utrata niepodległości na rzecz trzech zaborców zaborców która y odsunęła rozważanie ustrojowe na dalszy plan i skłoniła myślicieli do postępowania w miejsc zasady najpierw być a później jak być wobec powyższego gdy zaborcy odebrali nam ostatnie ziemie w roku 1795 a król Stanisław August Poniatowski wcześniej już w abikacji zmarł nie pojawiła się monarchistyczna reakcja w formie zorganizowanej i po prostu nie było o co walczyć monarchizm chciałbym teraz zwrócić uwagę na kilka czynników które z jednej strony cechują dokonania i panowanie Bolesława Chobrego z drugiej jednak odnoszą się jakby uniwersalnie do takich punktów które monachiści realizują niezależnie od epoki mieszczą się one w zakresie tak zwanego sojuszu ołtarza i tronu i będzie to przede wszystkim stosunek do religii chrześcijańskiej probry dbał o jej ekspansję organizował misję zabiegał o chrystianizację wnośnie kościoły następnie motyw króla jako gwaranta jedności narodu no w zasadzie Piastom a zwłaszcza Hoganu zawdzięczamy powstanie Polaków jako etnopolitycznej wspólnoty dalej uzyskanie korony jako potwierdzenia królewskiego statusu który Hobremu przypisywano już znacznie wcześniej yyy w okolicach roku 1000 yyy polityka dynastyczna czyli yyy przyjęcie dziedzictwa Mieszka pierwszego a także uzupełnienie niektórych wątków i rozwinięcie tego dziedzictwa yyy zdecydowana polityka międzynarodowa i działalność dyplomatyczna między papiestwem a cesarstwem a także chciałbym zwrócić uwagę na utrzymanie silnej władzy co pozwalało problemu zachować dominującą pozycję i zadbać o suwerenność ziem polskich chciałbym jeszcze poczynić uwagę odnoszącą się do tego jak monachiści w różnych epokach postrzegali Bolesława Chbrego otóż poniekąd odwołując się tu do koncepcji dwóch ciał króła autorstwa Ernsta Kantorowicza można wyróżnić jedną płaszczyznę dobrego jako postaci historycznej o określonych dokonaniach o pewnych słabościach y określonych zaletach y natomiast drugi chobry to Chobry jako mit symbol jako pewna inspiracja przejdę teraz pokrótce do opowiem o o tym jak monarchiści od XIX wieku czyli od upadku Polski odnosili się do postaci chobrego jeśli chodzi o wiek XIX za główny ośrodek polskiego monarchizmu można uznać paryski emigracyjny hotel Hotel Lambert w ramach którego funkcjonowało kilka organizacji stricte monarchistycznych a wśród nich Towarzystwo Monarchistyczne 3 Maja analizując jego pisma jego dokonania można wyróżnić takie dwie płaszczyzny które często powracały będzie to przede wszystkim misja przewodzenia w Słowańszczyźnie i tutaj cytat wraz z poniżeniem korony Chrobrego zniknął punkt unii rasowej słowiańska misja Polski na wschodzie nie dopełniona została natomiast druga płaszczyzna to utożsamianie Chbrego i szerzej monarchii z niepodległością z niezależnością [Muzyka] a także przeświadczenie że klęska powstania listopadowego wynikała z tego że Polacy nie mieli po prostu możliwości odwoływać się do własnego monarchy i walczyć za niego to także cytat król widomy z koroną chobrego na głowie który by nie wchodził w żadne układy ani transakcje z wrogami Polski byłby jedynym ratunkiem odradzającej się Polski [Muzyka] jeśli chodzi o 20lecie międzywojenne to nim ono nastało i nim forma republikańska została przy przypieczętowana głównym kandydatem na tron był arcyksiążę Karol Stefan z Żywieckiej Linii Dynastii Habsburgów jego zwolennicy bardzo często powoływali się na argument że w żyłach arcyksięcia płynie krew między innymi Mieszka i Błysława Choprego to była swego rodzaju legitymacja jego władzy w samym dleciu międzywojennym temat Bolesława Chobrego pojawiał się w prasie w publikacjach bardzo często ale głównie w kontekstach historycznych wybrałem tutaj kilka takich dość interesujących wątków nie będę wszystkiego szczegółowo analizować yyy jeśli chodzi o pismo Propatria które należało do najważniejszych pism monarchistycznych yyy by Rzeczpospolitej ukazywało się w latach 1924-29 [Muzyka] w numerze 36 z maja 1925 roku pojawia się ciekawe stwierdzenie że Włesław Chobry należy do monarchów stanowiących uśpiony depozyt politycznej idei tutaj cytuję: "Chrobry odnowicieel Łokietek niewątpliwie żyją ale w głębokich pokładach dusz i trzeba dźwigów potężnych które przyjdą aby ich na powierzchnię polityczną przywołać" w numerze 161 z maja roku [Muzyka] 1929 opisano odsłonięcie pomnika Bolesława Chbrego i zamieszczono mowę inicjatywę inicjatora tego projektu księdza Laubica yyy ksiądz ten yyy w osłonięciu pomniku yyy uważa że osłonięcie pomnika jest alarmem obecnego pokolenia przypomnieniem programu politycznego który po wiekach nie stracił nic w naznaczeniu i aktualności odniosę się także do artykułu bodajże najdłuższego na temat Chbrego w prasie monarchistycznej który został zamieszczony w głosie monarchisty w numerze na marze tych kwiecień w roku 1935 jego autor Jerzy Łada oczywiście opiewał cnoty Chbrego odnosił się do wątków historycznych aczkolwiek zamieścił tu też bardzo interesujące stwierdzenie że wokół Bolesława Progo panuje dziwne sprzysiężenie milczenia miał na myśli to że postać ta jest eksponowana w niewystarczającej mierze a wówczas jeszcze yyy Chrobry nie cieszył się posiadaniem yyy monografii historycznej która wyczerpywałaby wątki związane z tą postacią jeśli chodzi o dłuższe formy i broszury monochistyczne to wątek Chobrego pojawia się w bodajże najważniejszym ideowym tekście z tego okresu jest to Monarchia narodowa jako hasło dla XX wieku autorstwa Leszka Gębarzewskiego autor pracy pisze o Chobrym jako o człowieku wybitnym i człowieku który dla Polski po wieki wieków najwięcej uczynił dzieje piastów uznawał za wzorcowe natomiast przedwczesne wygaśnięcie dynastii uznał za narodową tragedię chciałbym zwrócić uwagę na broszurę autorstwa Stefana Dąbrowskiego zatytułowaną Dyktatura i Monarchia opisywał w niej Chreego jako symbol całej polskiej monarchii tutaj także cytat władza królewska w Polsce jest żywiołem który budzi ze snu i rychło wstanie w majestacie Chobry postać Chbrego przywoływano także w kontekstach negatywnych i na przykład kiedy premier Krabski zaakceptował wybicie monety dla uszczenia 900 rocznicy koronacji Choprego lewicowa praca prasa zauważyła czyżby pan premier nie dostrzegał tego że w momencie koronacji niektórzy podnoszą moment agitacji monarchistycznej niejako domknięcie wątków monarchistycznych II Rzeczpospolitej odnoszących się do Błysława Chbrego dostrzeżemy w próbie otwarcia klubu imienia Bolesława Chrego w roku 1936 sió przepraszam polscy monarchiści podjęli tą próbę i w wyborze imienia Chbrego jako patrona możemy się doszukiwać próby takiego znalezienia energii do ponownego rozwinięcia myśli i działalności monarchistycznej natomiast monarchiści tak naprawdę wówczas odgrywali już zupełnie marginalną [Muzyka] rolę przechodząc już do czasów najnowszych tu odniosę się wyłącznie do dwóch wypowiedzi przy okazji święta niepodległości w roku 2020 pan Adrian Nikiel prezes organizacji Monachistów Polskich stojąc we Wrocławiu przy pomniku Chbrego powiedział: "Wierzę że z Wrocławia spod pomnika króla Bolesława Chobrego wyjdzie iskra która doprowadzi do restauracji prawowitej władzy monarchii katolickiej hierarchicznej zdecentralizowanej antyparlamentarnej i antydemokratycznej." Dość symptomatyczna jest także wypowiedź profesora Jacka Barcezera z grudnia roku 2024 oby obchody tysiąclecia Królestwa Polskiego zapaliły iskrę która roznieci płomień wskazujący drogę do jego wskrzeżenia [Muzyka] słowem podsumowania analizując to w jaki sposób polscy monarchiści począwszy od upadku monarchii panowania Stanisława Augusta Pomiatowskiego odnosili się do postaci Wolesława Choprego no możemy tu wyróżnić trzy fazy w wieku XIX wzmianki ochrony są stosunkowo rzadkie można to przypisać faktowi że Polska nie była niepodległym bytem i jakby odwoływanie się do postaci Chbrego jako pewnej monarchicznej figury uznawano za bezzasadne renesans odwołań do Chbrego w wieku w dleciu międzywojennym można przypisać faktowi że monarchiści autentycznie wierzyli że te inspiracje które zaczerpną z postaci chobrego z chobrego jako postaci historycznej a także jako symbolu pozwolą na reaktywację je w Rzeczpospolitej formie monarchicznej natomiast co do czasów najnowszych rok 2025 z uwagi na Millenium uznać można za szczególny aczkolwiek jego historia dopiero powstaje i i sposób tutaj określić jakie będzie dziedzictwo tegoż roku migijnego na koniec dwa wnioski po pierwsze Wesław Chobry pozostaje dla monachistów postacią która zapewnia inspirację i ma coś do przekazania kolejnym pokoleniom polskich monachistów natomiast druga refleksja jest taka że w ciągu minionych 230 lat tak naprawdę monachiści nie monachiści polscy nie wykorzystali potencjału jaki tkwi w postaci Wolesława Chbrego i ta postać pierwszego kronowanego króla Polski jest zawsze obecna w ich myśli aczkolwiek zawsze jest to jakaś wzmianka jakiś niewielki kontekst ale nie są to pogłębione rozważenia w tym momencie chciałbym zakończyć dziękuję bardzo dziękuję naszym prelegentom drugiej części którzy podaje państwu piłbółkę bardzo skondensowanej wiedzy takiej którą warto wykorzystać jako inspirację do własnych poszukiwań własnego czytania w różnych źródłach historycznych tutaj już mamy wskazówki i pewne kierunki które panowie nam tutaj dali a naszymi prelegentami w drugiej części byli pan doktor Marcinamaaktorzyński redaktor to nasz gość po pi minututowej przerwie będę prosił tutaj do stoła do stołu prezydalnego pana prezesa Aleksandra Kowalińskiego pana doktora Mateusza Kofina i pana prezesa Krzysztofa Kaniewskiego a teraz 5 minut przegląd trzecia część konferencji trzecia trzecia część referatów bardzo proszę o zajmowanie miejsc wszystkich którzy stoją panów panów też bardzo proszę proszę o zajmowanie [Muzyka] miejscu chyba nieą [Muzyka] bardzo proszę o zajmowanie miejsc przechodzimy do trzeciej części konferencji trzecia trzeciej trzeciej części nie wiem czy mnie słychać dobrze coś te mikrofony słychać musimy pogodzić się z faktem że na jednej konferencji nie wyczerpiemy tematu tysiąclecia za duży okres historii za dużo wydarzeń za dużo postaci ale cieszymy się że państwo słuchają a nasi prelegenci przygotowali kolejną dawkę informacji którą będziemy starali się państwa zainspirować do myślenia pozytywnego o milenium korony polskiej i o tym co nas czeka ucząc się tego co było w przeszłości a w trzeciej części naszego spotkania głos zabiorą pan Aleksander Kowaliński prezes koła Narodowego w Warszawie redaktor portalu Myśl Praska temat prelekcji szczerbiec chorobrego zwycięski znak krzyża drugim referatem będzie referat wygłoszony przez doktorausza Kofina doktora na społecznych uczestnika ponad 50 konferencji naukowych pan doktor w swoich badaniach koncentruje się w szczególności na historii historii polskiego obozu narodowego oraz bezpieczeństwa narodowego więc jak najbardziej na czasie wiedza i tematyka temat prelekcji idea Piastowska w ideologii narodowej demokracji do roku 1939 i trzeci referat wygłosi pan Krzysztof Kaniewski sozet krakowskiego Uniwersytetuiego prezes koła młodzieży wszypolskiej w Krakowie temat trzeciego i ostatniego dzisiaj referatu brzmi: Nie jesteśmy tu od wczoraj testament Chrobrego w myśli polskich i narodowców po 1939 roku założenia i realizacja przechodzimy jak państwo widzą już do czasów coraz bardziej współczesnych i bardzo proszę pana prezesała Ruchu Narodowego Warszawy pana redaktora Aleksandra Kowalińskiego ołoszenie pierwszego referatu dzień dobry dobry wieczór szanowni państwo bardzo dziękuję za zaproszenie i możliwość y zabrania dzisiaj głosu będę mówił na temat symboliki miecza Chrobrego miecza koronacyjnego Piastów Miecza który jest symbolem polskiej idei narodowej polskiego ruchu narodowego od można powiedzieć w zasadzie od 100 lat postaram się zagłębić w to co ten symbol szerbiec może znaczyć co może jaką symbolikę on może dla wszystkim nieść ponieważ ten kto brał udział w dzisiejszym marszu który przechodzi ulicami Krakowa mógł wysłuszeć wiele haseł i znacząca ilość tych haseł odnosiła się właśnie do miecza Chrobrego i dlaczego akurat do niego się odnosiła postaram się państwu w paru krótkich słowach wyjaśnić mieczgo to będzie dość trywialne dość proste ale to przede wszystkim miecz a jako taki miecz ma swoją konkretną symbolikę można jeden z badaczy Władysław Kopaliński pisał o symbolice miecza miecz symbolizuje oś kosmiczną promień słońca błyskawicę ogień ducha boskość broń Boga słowo los sprawiedliwość wolność oczyszczenie przysięgę władzę królewskość bohatera słonecznego siłę obronę walkę rycerskość zalety wojenne zdecydowanie odwagę męskość ale też krzyż krucjatę także męczeństwo także śmierć czy karę albo zemstę na przeciwniku to wszystko zawiera się prostej symbolice miecza ale także warto skupić się na tym wątku miecza jako narzędzia wojennego narzędzia zarówno ataku jak i obrony jako taki miecz odnosi nas do tradycji rycerskiej do tradycji żołnierskiej a przecież jeden z głównych ideologów obozu narodowego Zygmunt Balicki pisał o typie żołnierza obywatela czyli jakimś takim rodzaju cech charakteru które należy Propolak powinien sobie wykształcać żeby dobrze odnaleźć się w pracy na rzecz Polski i budowie państwa suwerennego niepodległego także żeby móc to państwo wywalczyć bo pamiętajmy Przecież Balicki pisał jeszcze w czasach zaborów i ten żołnierz obywatel który także potrzebował miecza według Balickiego charakteryzował się tym że nie ma ochoty paktować z nieprzyjacielem że nie ustępuje bez walki że jest sługą i wysłannikiem narodu że jest przepojony duchem ofensywy bo pierwszym czynem obrony jest napad a cios najskuteczniejszą zasłoną żołnierz obywatel nie upada na duchu mimo klęski nie ma lęku przed śmiercią neguje wygody spokój obawy ma siłę fizyczną odwagę stanowczość żutkość energię jest też masz sprawność gotowość do do zbiorowego działania bezwzględną obowiązkowość poczucie wielkiej odpowiedzialności za każdy czyn każde zadanie jakie się mu zleci ma wiarę moc ducha wyprawny umysł i wolę hartowną i też spokój wewnętrzny i to są cechy żołnierza obywatela które może właśnie symbolizować ten miecz co więcej Zygmunt Balicki wprost pisał że duch rycerski a nie duch militaryzmu jest cechą żołnierza obywatela ponieważ nie skala się on okrucieństwem gwałtem lub mordem bezbronnych bo nie przewaga siły ale przewaga sprawiedliwości będzie w każdym wypadku bodźcem jego czynów rycerskość jest cnotą w człowieku każdego stanu ale w zaprawie wojskowej bierze swój początek i określa treść tego co nazywamy honorem żołnierskim a więc widzimy że miecz symbolizuje cchy i cnoty żołnierskie rycerskie ale także jest symbolem władzy państwowej i sprawiedliwości bo przecież przed monarchami w średniowieczu noszono miecz jako symbol ich władzy wiele legend z tamtego okresu opisuje miecz jako taki element artefakt który bohater musi zdobyć nim będzie mógł zasiąść na tronie mamy legendy arduriańskie o mieczu z kamienia czy mieczu od pani jeziora mamy starorzutne mity o tezeuszu który musiał odrzucić głas i dopiero stamtąd wziąć miecz i wtedy sięgnąć po po władzę więc widzimy to bardzo mocne powiązanie miecza z ideą sprawiedliwości miecz symbolizuje również płodność symbolizuje ród a złamanie miecza było takim symbolem że dana linia krwi wygasała co więcej miecz ma także symbolikę jak już wspomniałem pewnej osi kosmicznej i jest emblematem bohatera słonecznego tego który walczy przeciwko potworom które pustoszą kraj smokom hybrydom lwom bykom dzikom widmom osób zmarłych więc miecz jest narzędziem wprowadzania ładu w świecie pełnym chaosu miecz ma także symbolikę religijną w w Piśmie Świętym bardzo wiele można znaleźć odniesień do tej broni już w średniowieczu utożsamiano znak miecza ze znakiem krzyża i jak przypomnimy sobie scenę z krzyżaków to przecież tam rycerze całowali swoją broń ale był to dla nich znak całowania krzyża kilka cytatów z Pisma Świętego które również wokół miecza się koncentrują lecz teraz mówił dalej: "Kto ma trzos niech go weźmie tak samo torbę a kto nie ma niech sprzeda swój płaszcz i kupi miecz" nie sądźcie że przyszedłem pokój przynieść na ziemię nie przyszedłem przynieść pokoju ale miecz albo dalej w Apokalipsie mamy obrazy że z jego ust wychodził miecz obosieczny także ta broń także ma bardzo silne konotacje religijne miecz pojawił się jako narzędzie obrony raju po wypędzeniu człowieka miecz jest darem od Boga czytamy: Potem Jeremiasz wyciągnął prawicę aby podać Judzie złoty miecz dając zaś go powiedział te słowa: "Weź święty miecz dar od Boga przy jego pomocy pokonasz nieprzyjaciół" także ta symbolika miecza jest w religii katolickiej także także obecna i ona koresponduje z tym dlaczego akurat miecz Chrobrego stał się symbolem idei narodowej no ale właśnie miecz Chrobrego bo to nie jest tylko po prostu miecz ale ten konkretny szczerbiec miecz koronacyjny polskich władców a więc trzeba się zastanowić czym dokładnie ten miecz jest co się na nim znajduje mamy znamy legendę dlaczego Szczerbiec jest wyszczerbiony ponieważ w czasie wyprawy kijowskiej Bolesław Chrobry według legendy uderzył tym mieczem w złotą bramę Kijowa jako znak że dotąd sięgają granice królestwa to jest oczywiście legenda wtedy Złota Brama w Kijowie nawet jeszcze nie istniała natomiast średniowieczni kronikarze odnoszą nas właśnie do tej do tej symboliki czytamy także co jest też koresponduje z tym fragmentem Pisma Świętego który mówiłem w kronice Wielkopolskiej miał on otrzymać od anioła miecz którym z pomocą boską zwyciężał wszystkich swoich przeciwników królowie polscy wyruszając na wyprawy mieli zwyczaj nosić go i zawsze z nim triumfowali nad wrogiem miecz króla Bolesława dany mu przez anioła nazywa się Szczerbiec dlatego że na wezwanie anioła przybywszy na Ruś pierwszy uderzył nim w złotą bramę która zamyka gród kijowski w jeszcze innej kronice u Wincentego Kadłupka czytamy tam po zajęciu miasta wielokrotnym uderzeniem miecza wyrzezał na złotej bramie miasta też jakby jakiś znak graniczny gdzie indziej także jest wspomniane to że szczerbiec został użyty do tego żeby wytyczyć granice Królestwa Polskiego tutaj jest ta historyczna jego symbolika ale także sama forma miecza na którą warto zwrócić uwagę warto przyjrzeć się tego co temu co znajduje się na na Jelcu na rękojeści na głowicy bo tam też są ukryte ważne symbole chociażby jest tetragramaton czyli monogram imienia Boga litery greckie alfa i omega jest łaciński napis który po polsku znaczy ten znak umacnia miłość królów i książąt a gniew sędziów czytamy jeszcze co ciekawe napisane prawdopodobnie łacińskim po łacińsku ale oryginał był hebrajski konsomone Sedalaj Ebrechel żarliwą wiarę wzbudzają imiona Boga sedalaj i Ebrechel co więcej czytamy tam także: "Ktokolwiek te imiona to jest już po łacinie napisane te imiona Boga ze sobą nosić będzie temu żadne niebezpieczeństwo w ogóle nie zaszkodzi" jest też napis: "Ten jest miecz księcia Bolesława z którym Pan zastępów wszystkich zbawca oby mu pomagał przeciw nieprzyjaciołom amen także ten miecz szczerbiec ma także swoje swoją własną indywidualną symbolikę trzeba podkreślić że jest tym insygnium koronacyjnym które co jest wyjątkowe niestety dla polskich insygniów granacyjnych przetrwało do naszych czasów więc jest on rzeczywiście tym średniowiecznym orężem tym średniowiecznym artefaktem który łączy nas współczesnych z tymi wydarzeniami które miały miejsce 1000 lat temu co więcej powiem parę słów jeszcze na temat tego jak przedwojenni narodowcy odnosili się do szczerbca jaką symbolikę sami mu nadawali yyy Jan Rambieliński pierwszy prezes związku akademickiego Młodzież Wzechpolska w 27 roku wyjaśniał powody dlaczego Szczerbiec otóż idąc za Romanem Dmowskim lecz jednocześnie idąc za płynącym z głębi świadomości głosem wewnętrznym obraliśmy jako nasz symbol znak szczerbca nawiązując świadomie do najwspanialszej tradycji naszych dziejów tradycji Chrobrego który z Kijowa słał listy do cesarza niemieckiego i do Bizancją zawiadomiając że pomiędzy cesarstwem zachodnim i wschodniem powsta trzecia potęga polska która potrafi być przyjacielem wiernym ale i wrogiem potężnym i niezwyciężonym a więc Szczerbiec był symbolem tej polskiej mocarstwowości był symbolem polskiej potęgi i obrony przed tymi zagrożeniami które przez wieki nad Polską ciążyły zagrożeniem niemieckim z zachodu zagrożeniem ruskim i rosyjskim ze wschodu miecz Chrobrego został przyjęty jako godło całego obozu narodowego młodzieżpolska obóz wielkiej Polski stronnictwo narodowe inne organizacje go używały ale też warto zaznaczyć że on pojawiał się w różnych wierszach i pieśniach tamtego okresu kilka pozwolą sobie zacytować dzięki czemu też ta symbolika dobrze nam wybrzmi dzisiaj też zresztą było to śpiewane na rynku krakowskim naprzód idziem zbrojni duchem antychrysta pędzić precz matko Boża nas wysłuchaj błogosław Chrobrego miecza śpiewano też ponad kolumnę płyną sztandary szczerbiec zwycięski znak krzyża z naszej krwi żywej płomiennej wiary dzień wielkiej Polski się zbliża maszerują nasze bataliony w słońcu migocze jasny strój granat beretów mieczem zdobiony kolumny dążą na krwawy bój śpiewano też: "Młodzież polska łączy siły walki naszej idzie kres nie usłyszą nas mogiły bo nasz symbol krzyż i miecz były też takie słowa jak: "Z wniesionym czołem z mieczem Chrobrego nas młodych w walkę podąża rój niech nie żałuje nikt życia swego o wielką Polskę idziemy w bój" także ta symbolika była bardzo powszechna przewijała się y w wielu tekstach y przedwojennych narodowców z mieczem Chrobrego do walki staniemy o wolność pracę i lepszy byt albo równajmy krok robotnik chłop już miecz Chrobrego porwał swą dłoń pobudka nasza pędzi przez kraj zbudź się narodzie do czynu wstań także miecz Krobrego to symbol naprawdę o wielu znaczeniach symbol o którym warto pamiętać symbol który odnosi nas do ideałów żołnierskich ideałów mocarstwowych ideałów rycerskich jest tak można powiedzieć wręcz metapolitycznie metafizycznie bronią do wprowadzania ładu w miejsce chaosu i dlatego tak bardzo pasował polskim narodowcom tak bardzo stał się symbolem dla nich że postanowili przyjąć go jako swoje godło i nosić ze sobą zawsze a także za niego ginąć bo pamiętajmy że w ponurych latach dyktatury sanacyjnej i w jeszcze gorszych czasach II wojny światowej komunizmu za miecz Chrobrego można było iść do więzienia być zakatowanym albo po prostu zginąć a kończąc chciałem ostatni cytat ale niezwykle pasujący do miejsca w którym jesteśmy jak długo zwiesz Wawelu brzmi Zygmuntowski dzwon tak długo w sercach naszych brzmi jego pieśń dom: stać będzie kraj nasz cały stać będzie Piastów Gród zwycięży miecz Chrobrego zwycięży polski lud [Muzyka] [Aplauz] dziękuję dziękuję bardzo pan prezes tutaj przyniósł replikę miecza można zaprezentować to fajne miejsce i do pokazania przypomnienia właśnie symboliki tego miecza o którym był wcześniejszy referat a kolejny referat wygłosi pan doktor Mateusz Kof tytuł Idea Piastowska w ideologii narodowej demokracji do roku 1939 dzień dobry dzień dobry szanowni państwo 1000 lat koronacji Chrobrego a tematyka nadal aktualna tutaj pan mówił o bezpieczeństwie narodowym no nie sposób spojrzeć na dzisiaj sytuację Polski w zakresie i geopolitznym i czekających przed przed polską wyzwań ciągle ciągle ten spór pomiędzy Polską Piastowską a Polską Jagiellońską w polskim dyskursie naukowym jest widoczny ja tutaj nie będę państwa przekonywał do jednej czy do drugiej koncepcji w dużym skrócie będę chciał państwu przedstawić koncepcję idei piasztowskiej y ideologii narodowej demokracji do okresu II wojny y światowej rozpatrują trochę głośniej bo tak słabo słychać z tyłu przepraszam teraz głośno szanowni państwo przeglądając wiele artykułów i literaturę na temat yyy idei piastowskiej i ideiellońskiej tutaj chciałem polecić państwu yyy tekst doktora Jakuba Siiemkowskiego który poza się nałach polityki narodowej dotyczy tego zagadnienia a w takim największym największym skrócie w doskony sposób prezentuje tą współczesna młodzież polska co co cieszy że sięga do tej idei tutaj można wskazać na ideę piastowską na takie kilka kluczowych elementów polskim suwerenność oczywiście niezależność yyy kierowanie się racją stanu w przypadku piastu oczywiście niezależność od cesarstwa yyy niemieckiego możć na ambicje regionalne y tutaj właśnie tutaj już y poprzednik wspominał o o wyprawie na Kijów taki element też tutaj ważny jak jak jak silne państwo przez które należy właśnie rozumieć państwo Piastów silną władzę wykonawczą stworzenie podstaw prawnych z hasłem korony królestwa polskiego myśl wspólnotową no czyli tutaj oczywiście tożsamość historyczną kształtowanie się narodu na zasadach solidaryzmu współpracy tutaj w przykad Piastu można można wskazać na na ten walkę ówczesnych Polaków o o język gęs polonika kontra gęs teika oczywiście tutaj można można także powiedzieć o mniejszym rozmartstwieniu społecznym niż w czasach późniejszych i sięganiu już szlachty do korzeni piasta Kołodzieja to chłopa w przeciwieństwie do szlachty która która upatrywała swój swój rodowód zarmacji oczywiście Polska zakażona w europejskości no czyli już było wielokrotnie wspomniane przyjęcie chrztu Polski zjazd gnieźniński aktywna modernizacja właśnie tutaj rozbudowa państwa widza Kazimierza Wielkiego zostawił Polskę murowaną a został drewnianą no i tutaj oczywiście yyy wielka yyy wielka Polska jako idea nie tyle terytorialna ale budowa świadomości świadomości wielkiego y suego yyy państwa pros państwo przez narodową yyy demokrację w największym yyy skrócie rozumiem obóz który powstał pod koniec XIX wieku założony przez przez Ramona Dmowskiego Tymunda Bajckiego i Jana Ludwyka Popackiego jako tych symbolicznych ojców y polskiego y obozu na na narodowego powszechnie zwanym narodową demokracją oczywiście ci drodzy odwali się do tutaj już wielokrotnie wspomnianego nacjonalizmu wszechpolskości yyy czy wszech stanowości działania w trzech zaborach na rzecz odzyskania yyy polskiej yyy niepoległości oczywiście państwo polskie yyy nie istniało wieku nieząc królestwa polskiego ale te czynniki geograficzne i terytorialne miały zawsze znaczenie na na promie X wieku tym bardziej gdyż świecki teoretyk Rudolf Kielen opisał pojęcie geopolityki i stworzył ideę państwa organicznego przez przez nawiązując do myśli pozytywistycznej traktował państwo jako podmiot którego powodzenie relacji z innymi państwami wynikało między innymi z uwarunkowań geograficznych i zdolności terytorialnej ekspansji narodów do do tych idei oczywiście sięgali polscy narodowcy tutaj z tych trzech najważniejsze zwanie Jan Ludwik Popłaski który w piśmie Głos tygodnik literacko spoczn policzny w tekście środki obrony skazywał właśnie tutaj na przyszłą wizję państwa polskiego która powinna się oprzeć przede wszystkim na wolnymie do morza do posiadania całkowite tej głównej arterii wodnej kraju i tutaj tekst tekst płaskiego kończy się nawołaniem do krążenia starą drogą y Piastowską oczywiście idee do idee dołoszone były przez więcej myślicieli ale to jak wzuje Roman Lapijski Popłaski był jeden z liderów obozów który miał wówczas znaczenie i mógł ją mógł ją realizować ta polityka nazwana tak się polityką zachodnią nie tyle piastowuską miała szeroki zakres popuła tutaj właśnie wskazał w pierwszym pierwszym etapie widział Polskę od Bałtyku do Karpat i od Odry do Dniepru przewidło odbranie plusą górnego Śląska Wielkopolski Pomorza Gdańskiego i Plus wschodniej z królestwem z królewstwem włącznie zakładamy również przejęcia znacznego obszaru wniopolski na wschodzie aż po DPR i morze czarny oczywiście ta ta ta polityka yyy Popskiego biorąc pod uwagę kontekst polityczny no była nierealna nie można z jednej strony walczyć i i z Rosją i z ówczesnymi y Niemcami zwłaszcza że w tym okresie yyy nastąpiło jeżeli chodzi o o kwestie geopolityczne yyy dwa porozumienia trójporozumienie i i trójprzymierze więc odzyskanie poległości należało wówczas związać jedną ze stron ten ten pogląd Popłaskiego rozwijał w dalszych latach Roman Dmowskich który w pracy Niemcy Rosja i Kwestia Polska wyjaśniał że większe zagrożenie dla Polaków od od zdecydowanie są Niemcy od od Rosji wskazywa na politykę kulturów kampi policzną ekspansję welt polityk wskazała się także na wyższy poziom cywilizacyjny Niemiec podczas gdy dla Niemiec Polska była istotna tak dla Ros była tylko zwykłą prowincją dmowski w podobnym kierunku właśnie pisał co co po płaskie że należy wrócić do do rdzennej polityki piastowskiej nie przewidywał oczywiście granic przyszłej Polski w granicach historycznych z roku 1772 ponieważ było to niemożliwe i główne kryterium które przyjęło to było kryterium etnograficzne czyli Polska tam gdzie dominuje język polski w tym to kryterium sprowadziło się do tego że Domowski mógł zaliczyć dozego państwa polskiego Górny Śląsk Śląskyński Warmi i południowy pas plus wschodnich w kolejnej w kolejnych latach o ile oczywiście policznie Dmowski widział stworzenie państwa polskiego w oparciu o Rosję to w kolejnych latach już widział towizję samodzielną w roku 1917 złożył deklarację na na ręce ministra Wielkiej Brytanii Balufora gdzie wprost pisał właśnie o Górnym Śląsku Wielkopolsce Pomorze Gdańskim Południowym y Pasie Półschodnich i Śląsku Cieszyńskim to tą wizję Mosski kontynuował w kolejnych latach między innymi w swojej wizji granic wygłoszonych w Wersalu która przeszła pod pod pod hasłem linia Dmowskiego miała ona obejmować tereny Górnego Śląska Pomorza Nadślańskiego z Gdańskim Barwi Mazur Litwy Zachodniej Centralnej Białorusi z Miskiem Bałonia i zachodniego Podola oczywiście ta kondycja została odrzucona z czasem także moskie wycofał się z abył w granicach Polski jeżeli chodzi o traktski była to jednak koncepcja bardzo ambitna sięgająca także na wschód yyy Henryk Vereszycki w historii bolszej Polski pisze że o ile właśnie Narwa demokracja sięgała do do do kwestii yyy ziem yyy zachodnich tak całkowicie rzucała Ziemie Wschodniej nie myślała o o o Wschodzie jest to yyy oczywiście duże duże wrażenie z taką z taką tezą między innymi walczył Tadeusz Bielecki który w szkole Dmowskiego wskazywał że plany narodowej demokracji ich liderów sięgały także na Sód no Jan Jan Popłaski tutaj już wielokrotnie wymieniany już w 1902 roku wskazywał że tu cytat na wschodzie tylko mamy obszar odpowiedni do rozwoju naszej potęgi naszej twórczej twórczości narodowej oczywiście w ideologii narodowej demokracji tutaj trzeba wspomnieć wschód był był był traktowany z dużym lekceważeniem odbierano prawo do bycia narodu białorusinom Litwinom i Ukraińcom których uważano za Rosinów za twór niemiecki często nazywano ich szczepem czy żywiołem oczywiście ta ta wizja głoszona przez narodową demokrację od kilkudziesięciu lat była zupełnie inną wizją niż niż Józefa Piłskiego który wierzył w idee w idee prometeizmu oraz programu federacyjnego piłsudki traktował o wiele bardziej właśnie jako ważne ziemie wschodnie kosztem ziemi zachodnich o ziemiach Zachodnich mówi między innymi z Leonem Wasilewskim na jednym ze spotkaniu że to co nam podaruje Antanta no to będzie będzie nasze a a nie będzie walczył z Niemcami o o Pomorze czy czy Wielkopolskę no tutaj jak współcześni nie rozumieli Dmowskiego tak i i i wówczas świadczy o tym dwie reakcje na na przyjazd Dmowskiego i Piłsudowskiego w roku 1920 gdy 15 maja Roman Domski wracał po latach niebycia w Polsce niebycia niebycia w kraju Moskwie witali tylko dwaj przyjaciele Miecz Niklewicz i Marian Sejda nie było w tym w tym żadnych relacji w prasie podczas gdy gdy gdy Piłsudcki wracał z 18 maja z Kijowa witały go tłumy a marszałek sejmu ustawodowczego Wojciech Trąbczyński policznie związany z zdecją mówił o Piłsudckim jako obozu naczelnym wracającym ze szlaku Bolesława Chrobrego o czasy Chocimia naród polski takiego triumfu oręża nie przeżywał ale nie triumf nadżnym rogiem niepycha narodowa otwiera nasze serce no i dalej się okazywał że że wski na na Kijów do spotkania z morskiego z prusskim doszło 21 maja podczas której tej tej rozmowy Piłsudowski zarzucał Dmowskiemu że ten w czasie w czasie rozmów na konwencji pokojowej nic nie wspominał o dostępie o niepodległości Ukrainy szanowni państwo w kolejnych w kolejnych latach w 1925 roku obchodziliśmy 900 900lecie koronacji Wrocła Chrobrego i wówczas wówczas Roman Dmowski nawiązał swojej pracy polityka polska i budowanie państwa właśnie do do Chrobrego twierdził że pracę dedykuje tym wszystkim którzy chcą realizować testament Chrobrego 255 roku yyy ukazała się również yyy broszura w której w której Roman Moski pisał o idei już ściśle yyy samego Chrobrego że ta idea jest nadal aktualna współcześnie biorąc pod uwagę oczywiście sytuację georczną polski wzrastający rewizjonizm niemiecki w lokalno w dalszej części widzieli tutaj największe zagrożenie na zachodzie Dmowski pisał że idea to nie jest pojęcie narodowego i państwowego bytu jako to nie jest idea narodowego i państwowego bytu jako spoczynku na łonie wolnej ojczyzny to idea niezmordowanego czynu nieustannego wysiłku i ciągłego uczowania na wewnątrz państwa państwa i na wszystkich jego granicach to idea wreszcie sięgania daleko okiem i myślania wszelkiego kręgu swoimi wpływami ta myśl i odbywanie się do do Chrobrego była widoczna w kolejnych latach poprzednik wspominał o obozie wielkiej Polski którego symbolem był yyy szczerwiec yyy policzarstwowej którą głosił obóz wielkiej Polski odwołując się do Piastu ta idea na wezwanie do do do miecza szczerpca czy czy do politykiwa krowego była widoczna przede wszystkim wśród wśród młodzieży w ramach obozu narodowego czy związkach młodzież Polska czy czy czy późniejszych odłamów narodowo-radykalnych tutaj widzimy pismo yyy Szczerbiec czy pismo y Wielka Polska gdzie już w samych samych emblematach jest yyy miecz miecz yyy Chrobrego jako ten symbol symbol y ważny tak jak wspominałem yyy do yyy y wielkiej Polski rozumianej jako idei piastowskiej nawiązywały ruchy narodowkalne między inmi założyciel obozu narodowego y narodowa radykalnego Jan Mozdorf yyy pisał o wielkiej Polsce yyy właśnie wielkością swego y terytorium która przyłączy ziemię do macierzy Wielka potęgą swojej siły zbrojnej swojej siły moralnej nawoc no nie wprost ale oczywiście do do tych idei polityki idei piastowskich które wcześniej młem mówiąc o wielkiej Polsce nawiązał do do Polski bez żydów na urzędach publicznych zawodach wolnych i koncesjach i dostawach i sztuce no i także w tym przypadku pismo sztafeta onu posługiwała się retoryką związaną ze szczerbcem także tutaj równarod radykalny sięgał do do do idei piastowskiej w kontekście wschodu o którym ecja o wiele mniej wspominała niż niż zachodu i środowiska na rower dekalne na wschodzie widziały misję chrześcijańskiego nacjonalizmu który który właśnie ma ten obszar zagospodarować tworząc wielkie imperium słowiańskie pomiędzy obszarem dawnej cywilizacji zachodniozymskiej a obszarem cylizacji bizantyjskiej leży Europa środkowa tu chrobry zakładał trzecie imperium panując w Pradze nad Dunajem i w Kijowie tu wśród narodów o budowie społecznej kulturalnej odrębnej od zachodu i wschodu jest miejsce na trzecią cywilizację polsko-chrześcijańską idącą na podbój wschodu tutaj kończąc szanowni państwo jakłem wcześniej Roman Dmowski odbywał się wprost do do ideio był wielkim wielkim politykiem i miał duży duży szacunek właśnie wśród wśród wśród młodzieży narodowej i tutaj też było wspominane o o przywódcy akcji francuskiej którego kościół nie nie doceniał wówczas także to będzie w przypadku podobnie w przypadku Romana Młowskiego kończąc tylko tylko dwa cytaty witold Witold Nowos w takim tekście no ma prosto z mostu także piszmie związane z narodową demokracją no nie wprost ale przez publicystów pisał że historia która sprawiedliwość sądzi i oddaje to co się komu należy gówna niewątpliwie iż nazwa pater patria dlatego odnowiciela polityki chrobrego i odrodzonej Polski pozbawionego wszelkich zaszczytów atakuja przez naród nie będzie żadną przesadą po śmierciowskiego Jan Mozdor wspominany na warwskiego dziennika narodowego przesyłając kondolencję na na ręce zarządu strzelctwa narodowego pisał łącząc się w bólu z powodu zgonu geniusza myśli i człon polskiego wyrażam głęboką wiarę że prochy jego spoczną złotej kaplicy katedry poznańskiej obczysława i bresława chrobrego i szanowni państwo na na zakończenie to to jest to jest zdjęcie z tygodnika prosto z mostu gdzie widzimy złotą kaplicę katedry poznańskiej i grupy rodziny z Moskiego go na brudnie czyli tam skąd czerpał siły ducha i tam gdzie spoczęło ciało Dmowskiego pojawiła się koncepcja aby aby ciało Dowskiego spoczęło właśnie wśród króli w katedrze poznańskiej lecz zgody nie wyraził obecny prymas kardynał Chląd zasłaniając się przepisami prawa kanonicznego które nie pozwala na w ogrzewanie osieckich pod ziemiach kościołów bez zgody stolicy apostolskiej jak piszę prosto z mostu i też państw na zakończenie ostatnich cytat ksiądz prymas nie uznał za możliwe zwrócić się w tej sprawie telegraficznej do Rzymów a szkoda już ją pisze redakcja prosto z mostu w dwa dni bowiem po odmowie księdza kardynała ukazała się w oficjalnym organie stolicy apostolskiej obserwatore romano dłuższy artykuł o świętej pamięci o romanie domowskim wielkim polaku i katoliku którego śmierć stanowi wielką stratę dla całego narodu polskiego organ watykański podkreślił że świętej pamięci Romanowsk rozpoczął swą działalność policzną dobierzącego się pozytywizmu i i laicyzmu lecz poszukując prawdy znalazł ją w relikatolickiej kiedy pamięci Roman Dmowski wielki wychowawca młodych pokoleń wielokrotnie w ostatnich czasach stwierdzał że pojęcia polskości i katolicyzmu są nierezerwalne są z sobą związane radosny objaw spontanicznego naprotu młodzieży polskiej do wiary katolickiej jest w znacznej mierze jego zasługą w dalekim i to już jest płęta z mostu przykraj a także aktualna wydaje mi się współczesnym czasie w dalekim Watykanie więcej więc wiedziano o nieśmiertelnych zasługach morskiego dla wiary i kościoła niż w poznańskim pałacu biskupium myślę szanowni państwo że warto sięgać zarówno do lidwa Bolesława Chrobrego jak i do realizatora jego polityki w okresie i przedskanie poległości w okresie zwanego Romana Dmowskiego bardzo dziękuję [Muzyka] dziękuję panu doktorowi za wydobycie z historii zwłaszcza tej międzywojennej spraw których pewnie nie uczono nas w szkole a które warto wiedzieć warto znać a teraz ostatni referat już czasy na bardziej współczesne nie jesteśmy tu od wczoraj testament Chrobrego w myśli polskich narodowców po 1939 roku założenie i realizacja i referat głosi pan Krzysztof Kaniewski prezesła młodzieży polskiej w Krakowie bardzo proszę panie prezesie dziękuję bardzo myślę że szanowni państwo jak wykazał zarówno referaty moich poprzedników jak i nasze dzisiejsze moich poprzednich prelegentów jak i dzisiejsze wydarzenie idea piastowska idea Chrobrego nie jest jedynie ideą skojarzową z pewnym pewnymi odległymi bardzo wydarzeniami które już które już siłyczy siły są dawno nami oraz ale z ideą żywą która znajduje nawiązanie także także współcześnie jak jaki znajdowała w w historii mówiąc mówiąc Mówiąc o Narodowych radykałach byłem takim właśnie zorganizowałem swoim w swoim w swoim referacie chciałem się w tym wszystkim skupić wokół grupy pokolenia tak zwanego pokolenia młodych obozu narodowego jeżeli jeżeli ktoś z państwa kiedyś interesowości obozu narodowego wie że przed wojną możemy wyrównić podział na na pokolenie tak zwanych starych działaczy tak o których tutaj wspominał pan pan doktor Mateusz Kofin i działaczy działaczy młodych przede wszystkim przede wszystkim obozie narodowo narodowo radykalnym po 34 roku ale nie wyłącznie nie był to wszakże nie był to wszakże mnoj co pokazuje że jeszcze przed wojną ten obóz przychodził pewne transformacje i transformacje i wyodrębnienia i swoim wystąpieniu chciałem skupić się przede wszystkim nagronie działaczy byłego ONR ABC którzy w okresie wojny skupili się skupili się wokół czasopisma czasopisma Szaniec czyli swojego najbardziej najbardziej poczytnego czasopisma i od tej nazwy od tej nazwy nazywali się grupą grupą grupą szańca drobąca błądzi obozu obozu narodowego którzy w sposób generalny byli przekonani w bankrutwie ideowym demokracji liberalizmu co odróżniało ich od od pokolenia starych nie starając się jednak po roku 39 odcinać od dziedzictwa starego obojętego obozu narodowego wręcz przeciwnie stawiali się w roli kondyatorów tej spóścizny i jak pokazują zarówno staty przeszczane przez pana pana pana doktora jak i prace konspiracyjne na przykład na przykład w czasopiśmie w marszu i boju czy w czasopiśmie brygady świętokrzyskiej narodowych sił zbrojnych w artykule już zwycięstwa dzień nadchodzi co jest także oczywistym nawiązaniem do hymnu młodych który dzisiaj mogliśmy usłyszeć na rynku krakowskim czytamy obóz narodowy jeszcze w okresie poprzedzającym ierz wojnę światową w pełni docenia niebezpieczeństwo germańskie ale ja powołuje się na poszczególne działania jego jego poprzedników co wskazuje że czują się ich kondyatorami i czują pewną spójność i jednolitość jednolitość jednolitość ideową mówię to o testamencie Chrobrego drodze jest oczywiście z mojej strony jasnym wyraźnym porównaniem nawiązaniem do broszury do broszury Sokoli Rock w którym Roman Dmowski zawarł artykuł właśnie podem testament testamentu chorego mam na myśli świadome nawiązania do do dziedzictwa pierwszego polskiego pierwszego polskiego króla w tym aspekcie także nie oddzielano się od reszty obozu obozu narodowego a nawet starano się o pokazanie swoistej swoistej ciągłości mówiono pisano w szańcu Bolysławów które jest taką taką yyy sztandarową pozycją dla yyy sztandarową pozycją dla idei piastowskiej w okresie konspiracji nie jesteś nie jesteśmy nierobami i ludźmi małych ciastych horyzontów idźmy śladem pierwszych Piastów i Dmowskiego edmowski jest tutaj stawiany w pozycji kordatora polityki polityki piastowskiej nawiązania obecne są na na kilku płaszczyznach najbardziej oczywistym jest symbolika symbol falangi który pewnością część państwa część z państwa kojarzy yyy używana jeszcze przed wojną co warto zauważyć było efektem poszukiwania nowego wyrazistego symbolu który mógł przejąć wartości wyrażane przez przez Szczerbiec a jednocześnie nie narażał na aresztowanie bowiem Szczerbiec był przez władze sana jak wiemy jak wiemy zakazany po roku 39 te przepisy straciły w gruncie rzeczy na znaczeniu w związku z czym chętnie obudowano się ponownie bezpośrednio do symboliki szepsa czego przykładem może być między innymi okładka czasopisma Głos Polski wowanego przez środowiska Konfederacji Narodu na którym znajdziemy rysunek smoka jak wemy symbol wszelakiego zła który w którym wbity jest miecz Chrobrego miecz Chrobrego a ten smok z kolei na obu swoich uszach ma symbole okupanta niemieckiego a więc swastpekę i okupanta sowieckiego czyli sier młot co pokazuje że narodowie radłowie stawiali się stawiali się w roli przeciwników jednego jak i drugiego jak i drugiego okupanta natomiast do dziedzictwa Bolesława Chbrego odwoło się przede wszystkim przede wszystkim w kontekście geopolitycznym głównym wyznacznikiem realizacji testamentu Chrobrego nie chodziło tylko o odwoływanie świadców zamieszłych chodziło także o wdrażanie w czyn tej idei i o zrobienie czegoś o zrobienie czegoś w życiu rzeczywistym była walka o granicę na zachód od linii od linii Odry i Nysy Łużyckiej chodzi o rozwiązanie problemu który trafił państwo polskie przed wojną i dzięki jego rozwiązaniu można było zapobiec takiej katastrofie jakim był wrzucie 39 roku w przyszłości pisano odnoszono to bezpośrednio do króla do króla Chry dobrego lech Neyman w szańce Borysława pisał następująco ta więc granica będąca testamentem największego króla Polski Borysława Chobrego była ideałem przeszłych jest i będzie ideałem obecnych oraz przyszłych pokoleń polskich i w jaki sposób pisano o tych piastowskich granicach na zachodzie pisano o nich na wielu płaszczyznach z jednej strony z perspektywy historycznej tereny te integralną część Polski kiedy w wyniku działań Bolesława Bolesława Chrobrego Polska stawała się i zwartą zwartą z garski luźno związane z ze sobą plemią zaczęła stanowić zwartą zwartą organiczną całość Polski narodu stąd wier stąd wynikają prawa nasze prawa historyczne do ziem położonych nad Odrą iną inysą łużycką w dalszym ciągu analizy historycznej która prowadzono szeroko zarówno na na łamach czasopismy czasopism konspiracyjnych jaki jaki broszur jaki broszur podkreślano żywyłączność ziem jastowskich z z oderwanyą od nich macierzą w okresie kiedy do Polski nie należały w okresie Kazimierza Welkiego Sygmunta Starego który poprzez swoją żonę królową bon także starał się tą łączność nawiązać i podkreślano fakt przetrwania języka polskiego na na Śląsku mimo kilet lat germanizacji główną rolę w tej narracji jednak odgrywał taką centralną postacią był Bolesław Chrobry który jak mówiłem przez wiele lat toczył zwycięskie boje z Niemcami na linii na linii w oparciu o linię Odry natomiast przebieg granic Polski Piastowskiej nie był wedle wedle Narodowych Radykałów tylko dziełem fantazji probrego ale wynikał z uwarunkowań geograficznych lech Neyman który głównie rozpoczął tą dyskusję w ramach obozie narodowo-radykalnym odnosił się dochcześnie badań profesora Eugeniusza Eugeniusza Romera patrząc na mapę drodzy państwo na mapę Europy zauważyłemy że kontent europejski idąc od zachodu do wschodu przebiega pewne pewne rozszerzenia i zwężenia zwężenia te dzięki naturalnym użytunkowaniom umożliwiają przemieszczenie dużych ilości wojsk a jednocześnie w oparciu jednocześnie w ręku sprawnego wodza umożliwiają zatrzymanie na przykład agresji agresji agresji przeciwnika takich yy takich przesmyków takich miejsc wskazywał wskazywali yyy wskazywał geograf geograf kilka i w kontekście właśnie znaczenia granicy Chrobrego takim miejscem jest brama Łużycka przesmyk który rozciąga się od brzegu Bałtyku po pasmo Sudetów wą wzdłuż linii wzdłuż linii wzdłuż linii Odry co stanowi naturalną naturalną barierę naturalną barierę jednocześnie opartą naturalną przeszkodą jaką jest jaką jest linia jaką jest linia linia Odry jaką jest linia linia Odry dlaczego jest to istotne z wszystkiego powodu dlatego że w dłuższej perspektywie jak pisał Lech Naman właśnie po po przekroczeniu tej przeszkody po której już brakuje naturalnych przeszkód dla wojsk dla wojsk przeciwnika kolejnym analogicznym przykładem jest dopiero brama smoleńska daleko między górną odziną a górnym a górnym Dnieprem dlatego też Niemcy branburczycy poszczególni poszczególni poszczególni niemieccy przekroczywszy tą linię od w X wieku stopniu wlewali się coraz dalej i dalej na teren na terytorium na terytorium Polski Nie jest to jedyny argument natury natury geograficznej w innej w innej pracy gonił Szomera to rola rzek w historii geografii narodów autor wskazywał na na dużą czy też na wysoką ilość wzajemnych powiązań rzecznych między na terenie pomiędzy Odrą Odrą i Dnieprym jednocześnie braknaturalnych dopływów dopływów Odry od zachodu co wskazuje iż między tymi dwoma rzekami Odro i Drewniem i Dnieprem to terytorium stanowi zamkniętą geograficzną całość a jednocześnie Odra nie ma dostęp nie ma dopływu na na zachód co co stan co czyni ją w sposób naturalny granicą tego obszaru tego obszaru tego obszaru cywilizacyjnego to co jest ważne i warto tutaj jednak wspomnieć to co odróżnia Narodowych Radykałów od od starego pokolenia Narodowych Demokratów to fakt że nie ograniczają się do swojej wizji swojej wizji tylko do ziem zachodnich i nie przeciwstawiają dziedzictwu dziedzictwa Piastów dorobkowi Jagiellonu jednocześnie odstały wszelkie federacyjne wizje współpracami na wschodzie fragment z artymisma walka nie niszczmy dzieła Jileonu własnymi rękami pamiętajmy że po zaspokojeniu polskich roszczeń na zachodzie siła nasza skieruje się na wschód i południe czy mamy ekspansji tej stawiać tamy postaci państwa Ukrainy białej Rusi korektura naszych granic na wschodzie jest koniecznością ale musimy iść na wschód po nasz obszar cywilizacyjny jako silna państwość nie dzieląca się wami z nikim i władzą z nikim pisano właśnie w w czasśmie Walka i ta dosyć trochę utopijne utopijna wizja wkazuje na bardzo specyficzną mieszankę ideową takie swoiste połączenie idei piastowskiej i ideiellońskiej na łanie obozu narodowo narodowor-radykalnego jednocześnie jest to inne odwołanie do odwołanie do innego punktu dziedzictwa Chrobrego czyli pewnego imperializmu na gruncie słowiańskim bo zarówno Chrobry w swojej koalic nawiązywał do jednoczenia ludów słowiańskich jak i wiemy że na gruncie obozu narodowo narodoworadykalnego wizje imperium sołeńskiego nie były niczym nie były niczym odosobnionym natomiast w kontekście wojny zdaje że że aspekt antyniemiejski jest tutaj najistotniejszy w dominującej wojennej twórczości Narodowych Radykałów konieczność odzyskania ziem zachodnich uzasadniali oni koniecznością zabezpieczenia za lata brutalnej okupacji w pisali w sposób następujący: "Niemcy są nieprzyjnymi niepoprawnymi wrogami Polaków niemcy do Polski i na tereny po które sięgamy jako nam na własność wdarli się przemocą gwałtem i zbrodnią a więc złej wierze przeto żadnych praw do powstania na tych polskich i słowiańskich ziemiach nie nabyli ani nie zasiedli sam naród niemiecki jest odpowiedzialny za wojnę i popełniane ohydne zbrodnie na narodzie polskim naród niemiecki musi własnymi rękoma odbudować co zniszczył i zbudować czego nie zdołaliśmy zbudować na skutek staną zagrożenia ze strony Niemc jeżeli z technicznych przyczyn nie można będzie z przyszłej Polski usunąć wszystkich Niemców to przynajmniej celem przylecenia sprawiedliwości dziejowej naród niemiecki musi oddać wszystko co zerwował i zamienić swą dotychczasową rolę posiadacza i pana i obąć stanowisko podbitych narodów którym dotąd wyznaczał rolę podładnych pozbaławionych prag inny fragment z kolei z książki Dziedzictwo Piastów powrót ziemna dozańskich do Polski będzie należą rekompensatą za daninę krwi zadaninę krwi i cierpień jaką naród polski zapłacił w wojnie obecnej wojnie obecnej za dumne w 39 roku w imieniu cywilizowanego świata hitlerowskiemu grabieżsty więc jak wynika znego fragmentu ta argumentacja historyczna była silnie związana z okresnymi warunkami wojny wpływ doświadczenia wojny na postrzeganie dziedzictwa dobrego i ideologię narodowych radykałów w ogóle był niebagatelny ponieważ plany oparcia oparcia zachodniej granicy odłożyckiej nie były niczym nowym już w broszurze pod tytułem wytyczne w sprawach żydowskiej i niemieckiej polityki gospodarczej i mniejszości słowiańskiej w 39 w 32 roku Wojciech Kwasieborski taką wizję taką wizję roztoczył natomiast w okresie wojny doprecyzowano tą wizję i zaostrzono zaostrzono retorykę domagano się nie tylko linii Odry nie służyckiej ale przesunięcie tej tej granicy na zachód do linii wyspy wyspy Rugi natomiast retoryka zaostrzenie retoryki objawiało się w tym że pisano iż Niemcy są nad naszymi śmiertelnymi nieubłaganymi i konsekwentnymi wrogami żadne metody żadne układy dobro ustępstwa nie są w stanie zmienić instynktu mordu i grabieży Niemców niebezpieczeństwa niebezpieczeństwo niemieckie można usunąć jedynie przez radykalne wypalenie go w żywym ogniem to jest cytat celem usunięcia tego niemieckiego nieczeństwa Polska musi wrócić na szanic Borysławów jak Pisano i odwołanoć nie tylko do Chrobrego a także do do Krzywoustego brócz tego pewien aspekt aspekt pozytywny i spojrzenia w przyszłość pisano że wielki naród potrzebuje wielkiej idei a więc musimy a więc musimy musimy mając piękne tradycje polityczne i dokonania w przeszłości śmiało patrzeć śmiało patrzeć w przód nie potrzeba nam ani mężców obcych ani obcych protekcji wielkich rzeczy dokonaliśmy tylko własnymi ideami i własnymi rękoma zarówno Polska Chrobrego jak Unia z Litwą i odrodzenie Polski których to dzieł nie powstydziłby się żaden inny naród na świecie były zrealizowane polskim mózgiem i polskimi rękoma dziś żądając granicy nad Odrą i Nysą Łóżcką głosimy to z pełną odpowiedzialnością i znajomością dobra naszego narodu rozpoczu pełnej świadomości wobec przeszłych i przyszłych pokoleń nikt nikogo nie przeraża ten program w polityce nie kalkulacja spekulanta lub zmiennego kupca odnosi sukcesy i pcha narody na drogę do wielkości lecz tylko wielkie wielkie idee pisał Lech Newan w szańcu w Szańcu Bolesławiu prócz tego patrzono na sprawę granic tak perspektywy praktycznej ziemie zachodnie lepiej uprzemysłowione stanowiły bardzo cenne zaplecze gospodarcze dla odbudowującej się po zniszczeniach wojennych Polski pozwoliłoby także wyrównać strukturę ludnościową Polski która była która cierpiała na tak zwaną przewagę ludności ludności ludności wiejskiej lubności ludności wiejskiej oprócz tego Polakom przypisywano pewną rolę rolę misyjną cywilizacyjną tutaj doświadczeni brutalnie przez niemiego okupanta narodowie radykłowie pisali pisali że tutaj do Polski do Polaków będzie należała misja misja cywilizacyjna wobec Niemców emanowania emanowania wizją katolicyzmu i zasad i yyy zasad katolickiej nauki nauki yyy społecznej zmierzając do końca powiem tylko yyy tylko tyle że rok 45 położy ich ich położy Narodowychów w zupełnie nowym położeniu zupełnie nowym yyy położeniu niemcy leżą pokonane wizja wcielenia ideolski piastowskiej jest coraz coraz bliżej wało to nadzieją żołnierze NSZO którzy byli którzy byli przekonani że niebawem wyruszą i do walki o tereny Odry Iny inysy Łużyckiej Inysłużyckiej niemniej wcale nie byli nie byli nie byli nie byli pozytywnie nastawieni do zajęcia Polski przez przez Armię sowiecką i i przerażeni i też nie byli pozytywnie nastawieni do wizji zajęcia Polski przez przez armię armię sowiecką armię sowiecką dlatego też bardzo żywym żywym przekonaniem po 45 roku była wizja była wizja rychłego wybuchu wojny odzyskania tych tych ziem czego dowodem może być na przykład okładaska czopisma ogniwo wydawanego we Francji na której może mogą państwo zobaczyć tak wizję polski w granicach współczesnych na zachodzie a i granicach i granicach z drugiej RP na z drugiej RP z drugiej RP na wschodzie kontrolowanie kontrolowanie się w zachodnich otwiera nowe perspektywy perspektywy i jak wiemy istnieją instytucje opracowujące te ziemie z perspektywy historycznej geograficznej natom i pracowali tam narodowcy tacy jak tacy jak na przykład Tadeusz Cieślak tak czy czy Stanisław Kosicki nie wi narodowi narodowi Radkowi to wstawienie przedstawiciele pokolenia pokolenia pokolenia starych ci młodzi ludzie bardziej radykalni najczęściej kończyli najczęściej kończyli niestety w dołach więzieniach i rozstrzelani na na w egzekucjach i niestety ta utada niepodległości w 45 roku kończy też też takiego takiego światowywania się do dziedzictwa dobrego co nie znaczy że jest że jest ono martwe dzisiaj jak to dzisiaj mamy dyson własnym własnym państwem własną państwowoś sprawia możemy ciągle te wielkie plany tworzyć i myślę że myślę że dzisiej martwi się wydarzenie pokazało i czy jest to ciągle przekonanie żywe wśród Polaków mam nadzieję że mam nadzieję że ta konferentywność przyczyni się do takiego przekonania wśród wśród państwa że idea dobrego jest ideą ciągle żywą bardzo państwu dziękuję [Muzyka] słowami które pan prezes powiedział zakończyliśmy trzecią część referatu chcielibyśmy żeby państwo mieli też okazję porozmawiać z naszymi prelegentami którzy są na sali są też tutaj przy stole prezydalnym więc może po tej po zakończeniu prośba żeby też państwo mieli czas na dyskusje już takie w indywidualne myślę że ten dzień był dość intensywny dziewięć fascynujących referatów dziewięć tematów które poruszyli nasi doskonali prelegenci i myślę że zainspirowali państwa też do tego żeby coraz więcej czytać uczyć się i poznawać tą naszą historię nie tylko tą mainstreamową która jest coraz bardziej jakby ślizga się tylko po temacie ale też do sięgnięcia głębiej do źródeł do tych dokumentów które tutaj dzisiaj zostały przywołane a trzecią część naszej dzisiejszej konferencji w trzeciej części referaty wygłosili pan Aleksander [Muzyka] Kowaliński dziękujemy i liczymy że po tej konferencji mają państwo duże poczucie niedosytu tak żebyśmy temat mogli kontynuować bo rok jubileuszowy trwa trwa więc jest jeszcze czas żebyśmy kolejne wydarzenia organizowali takim wydarzeniem będzie między innymi wydarzenie które organizujemy w Warszawie 26 kwietnia proszę wziąć pod uwagę w swoich kalendarzach także ten dzień to wydarzenie a do końca roku na pewno jeszcze wiele rzeczy będzie się działo także polecamy publikacje które są poświęcone tysiącleciu korony polskiej i także naszej historii żebyśmy ją coraz lepiej poznawali żebyśmy byli świadomymi obywatelami i myśleli tak jak tutaj wpadało dzisiaj na sali często ambitnie daleko dalekosiężnie i realnie myśląc o tym skąd pochodzi władza czemu ma służyć i skąd i dokąd ma zmierzać nasz naród dziękuję państwu za dzisiejszą konferencję zapraszamy do dyskusji już może w kuluarach żeby też prelegenci mieli czas żeby indywidualnie porozmawiać na pewno taka rozmowa będzie skuteczna z Panem Bogiem dziękujemy szczę